In deze blog neem ik je mee in de wereld van traditioneel koken met gietijzer. Tegenwoordig zijn we steeds bewuster van wat we eten. Is het biologisch, lokaal, suikerarm, heeft het kunstmatige toevoegingen? Allemaal terechte vragen. Maar vaak wordt er wat over het hoofd gezien: de pan waarin je kookt.
PFAS, antiaanbaklagen en de moderne pan
De laatste jaren hoor je steeds meer over PFAS en andere stoffen die in antiaanbaklagen van pannen zitten. PFAS worden ook wel “forever chemicals” genoemd, omdat ze niet afbreken in ons lichaam of in de natuur. Dat betekent simpelweg dat je lichaam er niets mee kan – en dat ze zich opstapelen.
Veel fabrikanten springen daar slim op in en adverteren nu met “vrij van teflon” of “zonder PFAS”. Dat klinkt goed, maar meestal komt er gewoon een andere laag voor in de plaats. Een laag waarvan we nog niet weten wat erin zit en of het schadelijk is. Je kunt je afvragen of je eigenlijk nog wel zo’n moderne antiaanbaklaag wilt, of dat je ook zonder kunt. Want wie heeft er nou niet een pan gehad waarvan de bodem langzaam begon te schilferen? Een pan die je uiteindelijk met pijn in je hart weggooide omdat je wist dat dat afbrokkelende laagje niet goed kon zijn?
Terug naar de basis: gietijzeren pan
Vroeger leek koken veel simpeler. Je had één pan, vaak van gietijzer, en daarin gebeurde alles. Stoofpotten, soepen, brood, groente – alles kwam uit die ene pan. Die ene pan was vaak wat mensen konden betalen én het was de meest efficiënte manier om eten te bereiden op een vuur.
Gietijzer heeft iets oers vind ik. Het voelt stevig en eerlijk, alsof je een stuk traditie. Een gietijzeren pan kan generaties meegaan. Misschien heb je er eentje van je oma gekregen, of misschien koop je er zelf één die je ooit weer doorgeeft. Dat alleen al maakt koken met gietijzer duurzaam.
Maar… is dat niet ingewikkeld?
Ik hoor vaak dat mensen denken dat koken met gietijzer lastig is. Omdat je de pan moet “inbranden”. Maar geloof me: dat klinkt veel technischer dan het is. Inbranden betekent eigenlijk dat je de pan een dun laagje olie geeft en hem heet maakt, zodat er een natuurlijke antiaanbaklaag ontstaat. Hoe vaker je de pan gebruikt, hoe beter die laag wordt.
Gezond koken met een gietijzeren pan
Wat veel mensen niet weten: koken met gietijzer kan ook bijdragen aan je ijzerinname. Kleine hoeveelheden ijzer komen in je eten terecht, zeker als je met zuren kookt, zoals tomatensaus. Voor mensen die gevoelig zijn voor ijzertekort kan dat een voordeel zijn.
Maar wat belangrijker is: je vermijdt de onzekerheden van coatings, kunststoffen en microplastics. In een gietijzeren pan belanden er geen chemische stoffen in je eten.
Klassieke recepten uit een gietijzeren braadpan
Het mooie is dat gietijzer zich perfect leent voor traditioneel, gezond en simpel eten. Dit zijn mijn favoriete gerechten uit mijn gietijzeren braadpan:
Langzaam gegaard stoofvlees
Stoofvlees is altijd lekker, maar met de herfst voor de deur en als je een dagje thuiswerkt is het een ideale maaltijd. Zet rond de lunch je stoofpotje op het vuur en je hebt een heerlijke avondmaaltijd. Ik ben fan van de recepten van Jamie Oliver als het gaat om stoofpotjes, zoals deze met rundvlees. Maar online zijn talloze vegetarische stoofpotjes te vinden. Zoals deze Marokkaanse stoof met vegetarische optie.
Visstoof
Meer een visliefhebber? Dan zit je met dit recept goed: een mediterraanse visstoof uit de braadpan. Met verschillende vissoorten, groenten, tomaten en kruiden, langzaam gestoofd. Op die manier vermengen de smaken heerlijk. Ideaal comfortfood!
Soep
Koken van soep in een gietijzeren pan heeft ook enkele voordelen. Gietijzer houdt de warmte heel gelijkmatig vast en verdeelt die goed, waardoor de soep langzaam kan pruttelen, zonder aan te branden. Veel mensen vinden soep uit een gietijzeren pan daarom toch iets smaakvoller.
Curry
Meer trek in oosters? Een gietijzeren braadpan is uitstekend geschikt voor het maken van curry’s. Zoals dit lekkere herfstrecept met pompoen en kikkererwten. Ook ideaal om extra grote porties te maken en voor later in te vriezen trouwens.
Zuurdesembrood
Vorig jaar ontdekte ik zelf hoe leuk het is om zuurdesembrood te bakken. Eerst een beetje spannend, maar al snel werd het een ritueel waar ik veel plezier uit haal. Het mooie is dat je eindeloos kunt variëren – met verschillende soorten meel, noten of zaden. En gebakken in een gietijzeren pan krijgt het brood die heerlijke knapperige korst. Kleine tip: je deeg rijst veel beter als het binnen lekker warm is. Dus kies een zonnige vensterbank of een gezellig hoekje in huis, dan krijg je het mooiste resultaat. Dit is een leuk recept voor de beginnende broodbakker en hieronder zie je mijn bakkunsten 😉
Overigens kan je ook gewoon bakken in een gietijzeren braadpan: aardappeltjes of vlees bijvoorbeeld, je hoeft er niet per se in te stoven.
Een gietijzeren pan is zo gek nog niet
We leven in een tijd waarin alles steeds sneller en “handiger” moet. Maar juist door terug te grijpen naar iets simpels als een gietijzeren pan, breng je een stukje nuchterheid en eenvoud terug in de keuken. Wie weet heb je nog ergens een oude verstofte braadpan staan, of kun je hem lenen van iemand!
Wil je een gietijzeren pan kopen?
Hier vind je veel keuze.
Misschien vind je dit ook interessant:
Laatste berichten van Stephanie Kelders (toon alles)
- Gezonder koken in een gietijzeren pan - 13 oktober 2025
- Gezondheid begint bij je voeten - 22 augustus 2025
- Linnen: wonderstof voor je gezondheid? - 23 juni 2025
Laat een reactie achter