Heb je wel eens last van darmklachten, zoals een opgeblazen buik, buikpijn of diarree na het eten van fruit? Dan bestaat de kans dat je fructose niet goed kunt verteren. In dit artikel lees je meer over fructose, fructose intolerantie en wat je kunt doen om je darmklachten te verhelpen.
Wat is fructose en waar zit het in?
Fructose, ook wel bekend als fruitsuiker, is een monosacharide. Het is dus een enkelvoudig suikermolecuul. Van nature komt fructose voornamelijk voor in verschillende soorten fruit en groenten. Fructose wordt tegenwoordig aan ontzettend veel bewerkte voedingsmiddelen toegevoegd, bijvoorbeeld in de vorm van glucose-fructosestroop.
Fructose is namelijk veel zoeter dan glucose of sacharose en wordt dus vaak gebruikt als een soort zoetstof. Deze vorm van fructose vindt je terug in bijvoorbeeld koekjes, ontbijtgranen, snoepgoed en dranken zoals vruchtensappen en diksap.
Hoe werkt de vertering van fructose in de darmen?
Als ik wat meer wil vertellen over de vertering van fructose in de darmen, ontkom ik niet aan een biologische uitleg. Wil je vooral weten waarom je buikpijn krijgt door fructose, lees dan hieronder verder!
De vertering: omdat fructose een enkelvoudig suikermolecuul is kan het in zijn geheel worden opgenomen in de darm. Om door de darmwand heen te kunnen gaan is er weer een speciaal soort transporteiwit nodig, het zogeheten GLUT-5 transporteiwit. Ook bestaat er nog een ander mechanisme waarmee fructose door de darmwand heen kan, namelijk samen met glucose.
Glucose is net als fructose een enkelvoudig suikermolecuul, dat in zijn geheel door de darmwand heen kan, dit gebeurt met het zogeheten GLUT-2 transporteiwit. Fructose kan zich binden aan de glucose en als het ware ‘meeliften’ met de glucose, om zo door de darmwand heen te kunnen en opgenomen te worden in het bloed.
Wanneer er meer fructose dan glucose aanwezig is in de darmen dan is er sprake van ‘vrije fructose’. Deze vrije fructose kan door de darmwand heen doormiddel van het transporteiwit GLUT-5.
Wat is fructose intolerantie (malabsorptie)?
Nu vraag je je misschien af wat er dan precies aan de hand is bij een fructose intolerantie. In tegenstelling tot bijvoorbeeld een lactose intolerantie, waar het lactase enzym ontbreekt om lactose af te breken in de darmen, speelt er bij een fructose intolerantie een ander probleem.
Het kan namelijk zo zijn dat het GLUT-5 transporteiwit defect raakt. De fructose kan dus niet meer via die weg door de darmwand heen. Zoals eerder beschreven kan de fructose ook meeliften met glucose, maar wanneer er meer fructose aanwezig is in de darmen dan fructose, blijft er een deel vrije fructose over die niet goed verteerd kan worden. We spreken hier dus eigenlijk niet van een fructose intolerantie, maar van een fructose malabsorptie: oftewel een verminderde opnamecapaciteit van fructose in de darmen.
Wat gebeurt er met de fructose die niet kan worden opgenomen door de darmwand?
Waar fructose normaal gesproken door de wand van de dunne darm heen het bloed ingaat, wordt de fructose nu, met alle andere onverteerde voedselresten, getransporteerd richting de dikke darm. De dikke darm bevat veel darmbacteriën die daar ontzettend hard aan de slag gaan met het afbreken van de fructose. Dit afbraakproces wordt ook wel fermentatie genoemd. Bij het fermentatieproces komen echter ook gassen vrij en trekt het extra vocht aan. Het fermenteren van de fructose kan hiermee erg vervelende klachten veroorzaken, zoals een opgeblazen buik, winderigheid, diarree en buikpijn.
(lees hieronder verder)
Ruim één derde van de Nederlanders heeft dus last van een fructose malabsorptie, zoals ook veelvoorkomend bij bijvoorbeeld het prikkelbare darm syndroom waar ruim 1 op de 10 Nederlanders last van heeft. Niet iedereen krijgt echter evenveel klachten. Er bestaat ook een zeer zeldzame erfelijke variant van fructose intolerantie, waarbij kleine hoeveelheden fructose al kunnen leiden tot ernstige schade van de lever.
Hoe weet je of je fructose intolerant bent?
Heb je wel eens last van onverklaarbare darmklachten, zoals buikpijn, diarree, obstipatie, een opgeblazen buik of winderigheid? Dan bestaat de kans dat je een bepaalde soort, of misschien wel meerdere soorten koolhydraten minder goed kunt verdragen, zoals bijvoorbeeld fructose. Ook andere soorten koolhydraten kunnen soortgelijke klachten veroorzaken, waardoor het soms lastig kan zijn om precies te achterhalen waar je klachten vandaan komen.
Met behulp van bijvoorbeeld het FODMAP-dieet kun je achterhalen voor welke soort(en) fermenteerbare koolhydraten je gevoelig bent, voorbeelden van deze fermenteerbare koolhydraten zijn:
- lactose (zoals in melk en andere zuivelproducten),
- fructose,
- fructanen (zoals in ui, knoflook, graanproducten),
- galactanen (zoals in bonen, noten)
- en polyolen (zoals in zoetstoffen, bloemkool, avocado).
Het is aan te raden om het FODMAP-dieet te volgen onder begeleiding van een diëtist. Herken je echter een patroon, bijvoorbeeld dat je iedere keer klachten krijgt na het eten van fruit, dan is de kans groot dat je op fructose reageert.
Wil je zeker weten of je fructose intolerant bent? Je kan dan bijvoorbeeld een ademtest doen, namelijk de waterstof-ademtest. Wanneer fructose niet wordt afgebroken en gaat fermenteren, komt er waterstof vrij. In de ademtest kan dus worden bepaald in hoeverre de fructose wordt verteerd en of er inderdaad sprake is van fructose-malabsorptie. Met deze ademtest kun je bijvoorbeeld ook bepalen of je lactose-intolerant bent.
Fructose intolerant: en nu?
Als je weet dat je fructose niet goed kunt verteren, wat kun je hieraan doen? Stap één is om te gaan letten op je voeding. Producten die rijk zijn aan fructose kun je het beste vermijden om te voorkomen dat je hiervan darmklachten krijgt. In de FODMAP-app van de Monash University kun je eenvoudig checken welke producten rijk zijn aan fructose en in welke hoeveelheden ze ‘veilig’ zijn om te gebruiken.
Een fructose-beperkt dieet kan veel beperkingen met zich mee brengen. Gelukkig zijn er ook supplementen die hierbij uitkomst kunnen bieden. Veel mensen met fructose intolerantie hebben baat bij het gebruik van Fructase, van Intoleran. Dit supplement bevat het enzym Xylose Isomerase. De Lutomerase capsules kun je innemen met de maaltijd. Meer informatie of een proefmonster bestellen? Check de website van Intoleran!
Meer informatie over voedingsintoleranties zoals fructose intolerantie, of over supplementen die hierbij kunnen helpen? Neem gerust contact op! Een van de diëtisten van Intoleran kan je hierin adviseren en al je vragen beantwoorden. Stel je vraag via de chatfunctie op de website, of stuur een mailtje naar info@intoleran.com!
Misschien vind je dit ook interessant:
Laatste berichten van Anouk Martini (toon alles)
- Wat is fructose intolerantie? En wat kun je er aan doen? - 11 april 2021
Laat een reactie achter