Hoe word je niet horendol van Tinnitus?

‘Ik kán zo niet verder leven’, de jonge vrouw tegenover me kijkt me wanhopig aan. Ze heeft fibromyalgie en moet zichzelf continu begrenzen anders crepeert ze van de pijn. Een dagje met haar kinderen naar Sprookjeswonderland heeft een pittig prijskaartje. De volgende dag heeft ze de hele middag op bed gelegen en dat is voor iemand met het hart van een werkmier niet makkelijk.

Steeds weer zie ik in mijn spreekkamer het verband tussen een nare jeugd en chronische lichamelijke kwalen. Alsof het menselijk lichaam niet gebouwd is op een start vol stress en onveiligheid. Ik doe wat ik kan om de jeugdtrauma’s te ontladen van hun spanning, om patronen die zijn ontstaan door verwaarlozing en misbruik te veranderen en om handvaten te bieden voor leven met een haperend lichaam.

Nu ben ik aan de beurt. Mijn jeugd was prima. Ik sport, eet gezond, wandel veel en houd stress binnen de perken. En toen kwam de Tinnitus. In beide oren, maar vooral links heb ik een flink harde hoge piep die 24 x 7 aanwezig is. Het is begonnen na een milde versie van Corona. Het verkoudheidsvirus sloeg op mijn oor. Een paar weken was ik duizelig en het geluid nestelde zich in mijn hoofd.

Eerst komt de paniek. Kan ik hiermee leven als het nooit meer weg gaat? Die eerste nacht voel ik pure doodsangst en wanhoop. Ik ken de verhalen van de mensen die het niet redden. Er zijn mensen voor euthanasie gegaan omdat ze horendol werden van het altijd aanwezige geluid in hun brein. Als ik kan genieten, kan ik door. Dat was de eerste hoopvolle gedachte maar de nacht ging voorbij zonder slaap.

De volgende dag sta ik mezelf toe te zoeken op internet. Nood breekt wet. Dit raad ik mijn cliënten altijd af omdat het alleen maar ellende oplevert. Je zoekt geruststelling en vindt juist rampverhalen. Maar slapen is essentieel voor een goed en gezond leven dus googelen maar. Ik programmeer mezelf op subjectief zoeken. Alle berichten over ‘het gaat nooit meer weg’ vermijd ik zoveel mogelijk.

Resultaat van deze zoektocht: een geluidmachine met 40 standen. Het geluid van een Franse watermolen heeft mijn nachtrust gered. De vrees voor de stilte van de nacht is verdwenen en mijn slaapkamer is weer een prettig oord. Eerste horde genomen. Nu de hoop. Ik heb ergens gelezen dat tinnitus een foutje is van het brein. Er ís helemaal geen geluid. Het is dus fantoomgeluid. Gek genoeg helpt deze kennis, want ik ga proberen mijn brein te trainen er minder op te letten.

De jonge vrouw gaat redelijk. Na een aantal EMDR-sessies op vreselijke gebeurtenissen in haar jeugd komt er meer rust in haar lijf. Ook leert ze zichzelf elke dag even terugtrekken ongeacht dag invulling en energieniveau. Haar lichaam leert ontspannen. We werken hard aan de focus op wat wél kan. Wat maakt haar blij? ‘Feesten organiseren vind ik superleuk. Ik ben bezig met een ballonvaart voor mijn ouders die binnenkort veertig jaar getrouwd zijn, mét een gezellig tuinfeest achteraf.’

Nu ik. Mijn focus moet van dat geluid af. De eerste wandeltochten zijn lastig. Ik zie de bloesem, maar mijn aandacht gaat telkens naar de piep. De eerste leuke momenten met mijn dochters zijn lastig. Ik maak lol met ze, maar een deel van mijn aandacht blijft bij de piep. De eerste dagen werken zijn lastig. De gesprekken gaan goed, maar ik blijf die piep horen en kom doodmoe thuis. Goddank wacht het kalmerende geklater van de Franse watermolen en slaap ik goed.

Dan aanpassen. Mijn groepslessen in de sportschool geef ik op. Het geluid van de muziek en de versterkte aanmoedigingen van de instructrice kan ik er niet bij hebben. Ik ga op zoek naar trainingen buiten. Ik kan naar concerten, maar blijf ver van geluidsboxen. Mijn geliefde dansavonden in Tivoli kan ik schudden. Zelfs met oordopjes durf ik het niet aan. Deze piep kan ik nét aan, maar ik ben als de dood dat het erger wordt. Dus troost ik mezelf met openlucht evenementen. Ook leuk.

Ook heb ik besloten er niet te veel over te praten. Het ‘ooh wat erg’ van mensen doet mij geen deugd. Nu ik dit schrijf, wordt de piep subiet luider. Verdringen helpt! De laatste tijd heb ik steeds vaker momenten dat ik het geluid even niet gewaarword. Op het moment dat ik denk: ‘hee de piep is weg’ is hij er weer. Het blijft een kat en muis spel. Dit is wat het is. Maar ik heb weer écht plezier en ik geniet volop van de lente. Leven met Tinnitus kan wél, maar het is een hele opgave.

(red) Dit is een persoonlijke blog van psychotherapeut Catheleyne van der Laan. Zij is ook de auteur van het boek Ongemerkt verder