Als huisarts kom ik in mijn spreekkamer aan de lopende band patiënten met maagklachten tegen. Misselijkheid, maagzuur, branderig gevoel in de bovenbuik of een opgeblazen gevoel: het zijn symptomen die iedereen wel eens zal ervaren in het dagelijks leven.
In de meeste gevallen helpt het om de zogenoemde trigger te achterhalen en hier in de leefstijl rekening mee te houden. Denk aan voedselintoleranties, alcohol, roken en stress. Als de klachten langer aanhouden is het soms nodig om medicatie, die het maagzuur remt, te starten. Indien dit goed aanslaat, proberen we de medicatie na een aantal weken ook weer af te bouwen.
So far, so good. Echter, is er ook een groep mensen die, ondanks de maagzuurremming en leefstijlaanpassing, de klachten niet onder controle krijgt. Het wordt dan tijd om aanvullend onderzoek te overwegen.
Men denkt dan misschien al snel aan een -niet al te prettig- maagonderzoek (‘gastroscopie’: waarbij een slang met een camera via de mond naar de maag gebracht wordt), maar er is nog een stap die hier aan vooraf gaat en vooral niet vergeten moet worden: onderzoek naar de Helicobacter Pylori-bacterie.
‘Helicobacter… wie?’
Helicobacter Pylori (ook wel H. Pylori) is een moeilijke naam -zoals alle medische termen- voor een veelvoorkomende maagbacterie die maagklachten kan veroorzaken. In het algemeen loop je deze bacterie op de kinderleeftijd op.
Het is nog onbekend wat de oorzaak precies is, maar we zien wel dat het vaker voorkomt bij mensen uit mediterrane landen, Oost-Europa, Midden-Oosten, Azië, Afrika, Midden- en Zuid-Amerika.
Van de 10 mensen die terugkerende of aanhoudende maagklachten hebben, hebben 3 mensen deze ‘metgezel’ in de maag. Genoeg reden voor de huisarts om deze bacterie te laten testen en dit kan, gelukkig, op een simpele en pijnloze manier.
Ontlasting onder de loep
Voorheen gebruikten we een ademtest om te onderzoeken of iemand drager is van de Helicobacter Pylori.
Tegenwoordig gaat de voorkeur uit naar een ontlastingstest. Hiervoor krijg je een speciaal potje mee naar huis, daar zit een klein schepje in waarmee je een beetje ontlasting in het potje doet. Dopje er op en klaar is Kees. Het potje lever je samen met het verwijsformulier in bij een bloedafnamelocatie bij jou in de buurt. En na circa een week wachten is de uitslag binnen.
Let er wel op dat je, voordat je de test afneemt, vier weken geen antibioticum hebt ingenomen; twee weken geen medicatie die valt onder protonpompremmers (maagzuurremmers zoals pantoprazol en omeprazol) en minimaal één dag geen H2-antagonist (zoals ondansetron).
Deze medicatie kan namelijk de uitslag van de test beïnvloeden. Heeft jouw maagbeschermer een andere, ingewikkelde naam? Overleg dan altijd even met je huisarts of je deze moet stoppen.
De uitslag van de ontlastingstest
Spannend, de uitslag is binnen…
Is de ontlastingstest negatief op H. Pylori? Dan ben je geen drager van deze maagbacterie en hebben jouw maagklachten een andere oorzaak. Je zal weer met de huisarts aan tafel moeten om samen te kijken wat in jouw geval het beste is in het vervolgbeleid. Let daarbij ook op mogelijke darmproblemen, aangezien die vaak samengaan met maagklachten.
Is de uitslag positief op H. Pylori, dan zal je het advies krijgen om een behandeling te starten om de bacterie te verwijderen uit de maag. De behandeling bestaat uit één week een hoge dosering maagbeschermers in combinatie met twee verschillende soorten antibiotica.
Na deze ‘stootkuur’ ga je over op het innemen van een lagere dosering van de maagbescherming, voor vier weken lang. Heb je na deze behandeling nog maagklachten, dan is het advies om twee weken na het stoppen van de laatste maagbeschermer-pil nogmaals de ontlastingstest te verrichten.
Indien blijkt dat de maagbacterie nog aanwezig is, dan kan er een andere combinatiekuur voor een langere periode worden gegeven. Ook na dit traject wordt de ontlasting beoordeeld of de maagbacterie nu wél verdwenen is. In de praktijk merk ik dat de meesten na het verwijderen van de bacterie ook van hun klachten af zijn. Ben je er dan voorgoed vanaf? Nee, helaas kan hij ook weer terugkomen.
Resistente maagbacterie
Blijk jij een nukkige maagbacterie te hebben die ook de tweede combi-kuur heeft overleefd? In dit geval bel ik als huisarts altijd even met de maag-darm-leverarts (MDL-arts) om te overleggen.
Recent had ik iemand met deze situatie op het spreekuur en volgde er een telefoontje met de dienstdoende MDL-arts. Het advies was het uitvoeren van een gastroscopie met daarbij het afnemen van een stukje maagweefsel om te kunnen kijken welk ander antibioticum specifiek geschikt is tegen deze bacterie. Na een derde kuur was deze patiënt van de maagbacterie en ook zijn klachten af.
Dit advies hangt sterk af van de situatie en de klachten van de patiënt. Bij een andere patiënt, die nog maar milde klachten had na een tweede kuur, kreeg ik bij een overleg het advies om de maagbacterie te laten zitten.
Het was in zijn geval maar de vraag of aanvullende behandeling zinvol zou zijn. Belangrijk is dus dat het om maatwerk gaat en je altijd samen met je arts moet kijken wat in jouw situatie de beste keuze is.
Preventief testen op de Helicobacter Pylori bacterie?
“Als ik nou alvast mijn ontlasting laat testen op deze maagbacterie, voorkom ik dan dat ik in de toekomst klachten krijg?”
Het is een terechte vraag, maar het wordt niet geadviseerd om je preventief te laten testen, en eventueel daarna te laten behandelen, op H. Pylori. De reden hiervoor is dat de meeste mensen met een maagbacterie hier geen hinder van ondervinden. Je hoeft dus zeker niet wakker te liggen van het idee dat deze bacterie een kleine samenleving heeft gestart in jouw maag. Maar wees je bewust van het bestaan van deze bacterie, en laat je hier zo nodig op testen bij langdurige klachten van de maag.
De waarnemend huisarts
(Naam bekend bij de redactie – lees ook de bio hieronder)
Misschien vind je dit ook interessant:
Laatste berichten van Waarnemend Huisarts (toon alles)
- Wat eet de huisarts zelf op een werkdag? (met lunchrecept!) - 9 maart 2023
- Langdurige maagklachten? Dit kan de oorzaak zijn! - 17 februari 2023
Laat een reactie achter