Hoe om te gaan met tegenslagen?
In mijn vorige artikel heb je kunnen lezen hoe je kunt omgaan met een tegenslag. De 3 tips waren:
- Schrijf het van je af.
- Richt je aandacht op iets of iemand die nu bij je is (ipv blijven hangen in negatieve gedachten).
- Doe een geleide ontspanningsoefening.
Ben jij iemand die de bovenstaande tips al toepast in je leven? Wil jij investeren (met tijd en energie) in maximale veerkracht door je weerbaarheid te vergroten? Lees dan verder.
Onderzoek naar veerkracht
Michael Portzky heeft veel onderzoek gedaan naar veerkracht en zegt hierover: “Veerkracht is een eigenschap die wordt toegekend aan personen die, wanneer zij geconfronteerd worden met een overweldigende mate aan tegenslag of uitdagingen in het leven, er toch in slagen zich aan te passen aan de nieuwe situatie. Ze vinden en een nieuw evenwicht, en slagen erin de potentieel negatieve effecten van stress te vermijden.” Wauw, dat klinkt goed. Dat wil ik ook; wel stress maar niet de nare gevolgen.
Piekeren en uitstellen
Als we naar kinderen kijken, zien we dat kinderen veel veerkracht hebben. We kunnen hieruit concluderen dat we in potentie genoeg veerkracht in huis hebben. Het grote probleem is hoe we naar problemen kijken en hoe we met problemen omgaan…
(tekst gaat hieronder verder)
Vaak gaan we piekeren over problemen. We laten ons uit het veld slaan door onze eigen gedachten. Er ontstaan al snel doemscenario’s. Een bijeffect van piekeren is dat je faalangst ontwikkelt. Als je denkt in ‘wat er allemaal fout kan gaan’, dan gaat je aandacht daar naartoe. Het is belangrijk dat je je aandacht richt op wat je wilt (bereiken) en hoe dat er uit moet zien. In de praktijk zien we, en uit onderzoek blijkt, dat succesvolle mensen zich inderdaad richten op wat ze willen en op het gewenste resultaat.
Kenmerkende eigenschappen van mensen met veerkracht
Mensen die extravert en optimistisch zijn durven sneller hulp te vragen. Kijkend naar de onderzoeksresultaten die er op dit vlak zijn gedaan, is het verstandig om hulp te vragen, ook al vind je dat moeilijk, en, ook al kan je het zelf. Het gaat niet zozeer om de hulp, maar om het gevoel van verbinding. Samen zijn, het samen doen, samen ervaren en met elkaar praten. Om optimistischer in het leven te staan zijn positieve ervaringen belangrijk, maar ook hoe je ernaar kijkt. Als eerste is het belangrijk dat je de manier waarop je denkt gaat doorzien en dat je aan oefeningen doet om je emoties te reguleren. Daar kom ik later op terug.
Gewoonten om je veerkracht op peil te houden
Als je van jezelf weet dat de rek er een beetje uit is, dan helpen een aantal leefregels en gewoonten je om je veerkracht toch op peil te houden. Je hoeft geen last te hebben van tegenslagen. Het gaat erom dat je leert doseren, op tijd rust neemt om te herstellen, gezonde, energie gevende gewoontes hebt en problemen op een efficiënte en effectieve manier overdenkt. Om er vervolgens een actie aan te verbinden.
Anders naar dingen kijken
Angst, schaamte en schuld liggen ten grondslag aan elke tegenslag. Zodra je deze factoren kunt doorzien, wordt een tegenslag een neutrale gebeurtenis. Je zult dan denken: “Ja maar, hoe zit het dan met dood, verlies en ernstige ziektes?”. Klopt, dit zijn ellendige aspecten van het leven. Zullen we ons eerst richten op alledaagse en veelvoorkomende tegenslagen? Het trainen van je mentale weerbaarheid doe je in kleine stapjes.
Om anders naar dingen te kijken, kun je de situatie relativeren door als het ware uit-te-zoomen. Door overdreven veel focus op een tegenslag wordt deze groter en erger. Het verhaal begon vervelend en wordt in de tijd verschrikkelijk, omdat er steeds meer details aan worden toegevoegd. Met jouw relativeringsvermogen plaats je een gebeurtenis in een groter kader van tijd en ruimte. Alsof je naar ‘goede tijden, slechte tijden’ kijkt. Of denk eens na over de drama’s in een mierennest onder een stoeptegel in je tuin. Het wordt steeds kleiner en krijgt minder betekenis. Kun je inzien dat ellende veroorzaakt wordt door je eigen gedachten? De oude stoïsche filosofie kende dit uitgangspunt: de vrijheid en autonomie van de mens wordt bepaald door hoe je een situatie beoordeelt.
Fake it till you make it
Visualisatie is een actief proces, en best vermoeiend voor een ongetrainde geest. Je activeert je voorstellingsvermogen en je wandelt in chronologische volgorde door een toekomstige gebeurtenis. Je kunt je voorstellen dat je gaat solliciteren naar een nieuwe functie. Nu ga je denken aan je voorbereiding: kleding, uiterlijke verzorging, praktische zaken rondom de ontmoeting. Hierbij zou je kunnen ontdekken dat je het fijn zou vinden om verzorgde schoenen te dragen. Een concrete actie die hieruit voort kan komen, is je schoenen poetsen.
Daarna ga je verder ‘dagdromen’ je komt binnen bij de leidinggevende, je glimlacht, je geeft antwoord op vragen, en zo verder. Op de momenten dat je dreigt te ontsporen tijdens de visualisatie met doem-denken, stuur je jezelf weer terug naar het positieve scenario. In plaats van “Ik geef domme antwoorden.” stel je je voor dat je eerlijk reageert met “Dat is een goede vraag, om een goed antwoord te geven wil ik even nadenken.”. Dit is een flexibele en veerkrachtige manier van omgaan met verrassingen.
Wat visualisatie zo moeilijk maakt is dat jouw geest een aaneensluitend 24-uurs verhaal ervaart van allerlei gedachten die langskomen. Deze gedachten lijken ook heel belangrijk te zijn. Maar als je met een dagboek hebt gewerkt (tip 1 uit het vorige artikel), zie je dat er zelden iets nieuws voorbij komt. Gedachten kennen veel variatie in vorm. De inhoud is vaak vergelijkbaar of zelfs hetzelfde. Zoals diezelfde droom die je regelmatig ’s nachts droomt.
Positieve gedachten sturing is een gevorderde techniek. Je gebruikt het bewuste deel van je brein wat veel energie vraagt. Het is lastig om uit die dagelijkse maalstroom weg te blijven en je te richten op een zelf geregisseerde dagdroom. Maar als je dit eenmaal beheerst kun je wonderen verrichten. Deze vorm van visualisatie legt nieuwe verbindingen in je brein. Deze zijn fysiek aanwezig.
Emotieregulatie
Bij tegenslagen horen emoties. Vaak laten we ons zo overspoelen dat we niet meer zien wat er nu echt moet gebeuren om met de situatie om te gaan. Emoties hebben aandacht en ruimte nodig. Maar ze zijn niet de baas. Jij bent de bezitter van deze emoties en het is jouw verantwoordelijkheid zorgvuldig met je emoties om te gaan. Ze te zien, te verwerken en ook met zachtheid te kijken wat het voor je betekent.
Doe een ademhalingsoefening, meditatie en mindfulness. Voor je lichamelijke en emotionele gesteldheid is het heel belangrijk te bewegen. Stress vraagt om een lichamelijke actie. Pas dan kunnen de beschadigingen en de disbalans in je lichaam hersteld worden. Koop een paar gewichtjes, kijk op YouTube naar een les die je aantrekkelijk vindt, ga met iemand sporten, ga dansen of buiten joggen, maar doe iets om je lichaam te verlossen. Je gaat je veel sneller beter voelen en je veerkracht herstelt op deze manier in zijn natuurlijke staat. Het helpt je beter met problemen om te gaan.
Tips:
- Vraag hulp; klusje, activiteit of praatje. En richt je op het samen-doen en samen-zijn.
- Zorg voor een goede balans tussen inspanning en ontspanning. Stress wijst doorgaans op teveel (geestelijke) inspanning. Wat vond je vroeger leuk om te doen?
- Stap uit je drama. Het heeft geen zin om jezelf iets te verwijten of een ander te beschuldigen. Kijk naar wat de situatie nu nodig heeft. Gisteren is voorbij.
- Reserveer tijd om je voor te bereiden op tegenslagen. Train je geest met actieve positieve gedachten sturing. “Als er dit gebeurt doe ik dat, en daarna ga ik …”
- Open deur: creëer stilte in je leven met ademhalingsoefening, meditatie en mindfulness.
- Niet voor de hand liggend: voor het lichamelijk herstel van de stress stofjes (en de beschadigingen die ze aanrichten) is het goed om te sporten, met name krachttraining en hardlopen(!?). Uitleg van Michael Portzky: https://youtu.be/qZ9pTK3VPyY
Drs. Marleen Derks, psycholoog en oprichter van de Piekerpoli
Misschien vind je dit ook interessant:
Laatste berichten van Marleen Derks (toon alles)
- Mentale veerkracht op peil houden (deel 2) - 22 mei 2020
- Je veerkracht herstellen: omgaan met tegenslagen (deel 1) - 9 mei 2020
Laat een reactie achter