Een vraag die ik vaak voorbij zie komen, is of bachbloesems wel echt werken en wat de wetenschap erachter is. Waar komt dit verlangen naar een wetenschappelijke verklaring vandaan? Bachbloesems richten zich immers op psyche en emotie, net als de geestelijke gezondheidszorg, waarin ook lang niet overal een oplossing voor is. Komt het door de slechte naam die alternatieve geneeswijzen in de afgelopen jaren hebben gekregen door onrealistische beloften van behandelaars?
In dit artikel wil ik nu eens alles op een rij zetten wat we weten over Bachbloesems, vanaf hun oorsprong bij Dr. Bach tot recente onderzoeken. In een poging tot de kern van dat wantrouwen te komen, er zoveel mogelijk antwoord op te geven en te laten zien waarom het misschien helemaal geen relevante vraag is.
Biografie van Bach
Als kind had Dr. Edward Bach al een groot gevoel voor het lijden van mens en dier, waardoor hij al op jonge leeftijd besloot dat hij genezer wilde worden. Op zijn vierentwintigste ontving hij zijn artsendiploma.
Daar bleef het niet bij, want in de jaren erna haalde hij nog vele aanvullende diploma’s. Toen hij aan de slag ging als assistent-bacterioloog, hoopte hij antwoorden te vinden op vragen over zijn diepste fascinatie: chronische ziekten. Uiteindelijk heeft hij veel onderzoeken gedaan en gepubliceerd in medische vakbladen. Maar hoeveel succes hij daar ook mee had, het was nog niet wat hij uiteindelijk zocht. Het boek ‘Organon der Heilkunst’ van dr. Samuel Haneman (de grondlegger van de Homeopathie) bracht hem op het juiste spoor.
Dit was het begin van zijn zoektocht in de natuur. Daar ontdekte hij de methode van potentiëren, wat hem weer een stapje dichter bij zijn doel bracht. Deze zonnemethode is afgeleid van die van de Homeopathie. Zo zijn er weliswaar veel raakvlakken met de Homeopathie, maar bachbloesem therapie is zeker geen Homeopatische behandelmethode. Een belangrijk onderscheid om te maken, maar in de praktijk worden de twee nogal eens verward.
Behandelen van de mens, niet de kwaal.
De geneesmiddelen van de Homeopathie kwamen uit het kruiden- en plantenrijk. Zowel dr. Bach als dr. Haneman gingen er vanuit dat je niet (alleen) de kwaal, maar de zieke mens in zijn geheel moet behandelen. Bach begon daarom “de mens’ te observeren, waardoor hij inzichten opdeed over de verschillende typen mensen die er onderscheiden kunnen worden. Hier heeft hij zijn latere indeling van de bachbloesems op gebaseerd.
En daar zit het belangrijkste verschil ten opzichte van alternatieve geneeswijzen, die beloven een natuurlijk wondermiddeltje te bieden voor bepaalde kwalen. Dat kan heel gevaarlijk zijn, zeker als ze daadwerkelijk als een alternatief worden gezien en iemand hierdoor geen arts inschakelt.
Bachbloesems zijn pertinent geen alternatief voor de reguliere geneeskunst. Het is een hulpmiddel om je te ondersteunen, bijvoorbeeld bij stress of het verwerken van emoties. Bachbloesems kunnen een welkome aanvulling zijn op behandelingen van een arts of behandelaar. De arts richt zich op de kwaal, de bachbloesems op de totale mens achter die kwaal en emoties die wellicht uit de kwaal voortkomen.
(lees hieronder verder)
Die kwaal hoeft niet lichamelijk te zijn. Zo kan een psycholoog iemand behandelen voor een burn-out, waarbij bachbloesems de mens achter die burn-out kunnen ondersteunen bij het vinden van de vraag waarom je het eigenlijk zo ver hebt laten komen.
Wetenschappelijk onderzoek of niet: wees goed geïnformeerd
Wanneer je erover denkt om bachbloesems te gaan gebruiken, laat je dan wel goed informeren. Iedereen kan zich na een (schriftelijke) cursus bachbloesem specialist noemen. Helaas is het ook makkelijk geld verdienen, door “kwakzalvers” die beloven hét middel voor jouw kwaal te hebben, met de kant-en-klaar mixen die ze verkopen.
Een flesje van €40,00 of meer is online geen uitzondering. Geloof me: dat is echt belachelijk duur. Jammer dat de bachbloesems daardoor in een negatief daglicht komen te staan.
Vooral als je bedenkt, dat het juist de bedoeling is geweest van Dr. Bach om naar de totale mens te kijken en niet alleen naar de kwaal. Bachbloesems werken alleen als je een mix op maat gebruikt, waarbij rekening wordt gehouden met zowel de hulpvraag als jouw persoonlijkheid en de manier waarop je met problemen omgaat. Dit is onderdeel van je eigen bewustwording en het leren omgaan met je problemen.
Voorbeelden van wetenschappelijke onderzoeken
Na een zoektocht op internet, kom je er achter dat er weinig onderzoek gedaan is naar bachbloesems. Uit onderzoek van patiënten die door een bachbloesemtherapeut behandeld werden, gaf 88% aan dat ze een verbetering merkten van hun emotioneel welbevinden. Hier was helaas geen controlegroep, die behandeld was met een placebo. Het is ook niet duidelijk of er gebruik werd gemaakt van kant en klaar mixen, of een persoonlijke mix.
Ook is er ooit een proef gedaan met examen studenten, de ene helft kreeg rescue, de andere helft een placebo. Na afloop van het examen, bleek er geen verschil merkbaar in hoe rustig de studenten zich gevoeld hadden. Hieruit kun je niet zomaar de conclusie trekken dat de bachbloesems niet werken, omdat er alleen was gekeken naar de kwaal en niet de totale mens.
Een GZ-psycholoog en universitair docent neuro- en revalidatiepsychologie aan de Radboud Universiteit Nijmegen geeft uitleg in Psychologie magazine of de bachbloesems dezelfde werking hebben op de hersenen als antidepressiva. Hij verteld dat door de (Homeopatische) verdunning de werking op de hersenen niet hetzelfde is als bijvoorbeeld bij antidepressiva. Hij gaat uit van het placebo effect: mensen die erin geloven, zullen resultaat merken. Net als in eerdere voorbeelden zijn er geen mixen voorgeschreven die rekening houden met de totale mens.
Dit benadrukt het belang van de persoonlijke benadering
Dit lijkt koren op de molen van de mensen die roepen dat bachbloesem therapie kwakzalverij is. Ik zie het als een onderstreping van mijn eerdere stelling: het gaat om het totaalplaatje, inclusief de bewustwording die consult voor jouw persoonlijke mix geeft. Misschien is het een placebo, maar dan zeker wel een soort placebo 2.0: niet alleen een remedie die werkt omdat je gelooft in wat erin zit, maar ook omdat de bestanddelen je helpen bewust stil te staan bij je uitdagingen en daarmee aan de slag te gaan.
Ook dat is een reden dat ik pertinent tegenstander ben van de kant-en-klaar mixen. Zelf kies ik ervoor om mijn klanten vooraf duidelijk te laten weten welke bachbloesems ik in hun mix zou gebruiken, nog voordat ze ook maar een cent hebben betaald. Met het risico dat ze dan zelf de losse bloesems bestellen en hun mix maken, maar de openheid en helderheid is me dat meer dan waard.
Ervaringsdeskundige aan het woord
Laatst kwam er een klant met de vraag of het flesje met een persoonlijke mix dat ik had opgestuurd onderzocht mocht worden. Na een zoektocht op internet kwam hij er achter dat er geen wetenschappelijke onderzoeken bekend zijn, wat hij raar vond. Hij was erg sceptisch over de bachbloesems en kende iemand die laborant is. Een mooie kans vond ik! Uiteindelijk bleek dat er geen analyse mogelijk was. Waarschijnlijk omdat er door de sterke verdunning (net als bij de Homeopathie) geen stoffen terug te vinden zijn.
Uiteindelijk heeft hij voor zowel zichzelf als voor een familielid een flesje van een persoonlijke mix samengesteld. Door mijn advies, voor een passende samenstelling voelde hij zich beter, ook al kon hij dat niet verklaren. Doordat hij al eerder ergens een kant en klaar mix had besteld, die heel duur was en niet werkte, was hij sceptisch geworden. Wat een compliment, dat ik zijn vertrouwen heb kunnen winnen, met een advies op maat!
Kinderen en dieren zijn dankbare klanten: die hebben geen idee wat ze gebruiken, dus is er bij hen geen sprake van een placebo effect. Maar juist bij hen zie je vaak verrassende resultaten.
Conclusie
Het is niet wetenschappelijk aangetoond, maar wél bewezen dat het gebruik van bachbloesems zeker waarde kan hebben. Het is niet alleen het flesje met de bachbloesems, maar ook de bewustwording van de klachten en hoe je ermee omgaat. Sommige wetenschappers hebben het over een placebo effect, omdat niet te onderzoeken is wat er precies in een flesje zit (net als bij de Homeopathie).
Het is wat mij betreft belangrijk om twee heel belangrijke onderscheiden te maken.
Ten eerste: we zouden het niet langer moeten hebben over alternatieve geneeswijzen, maar aanvullende of ondersteunende therapie-vormen. Consulenten en therapeuten die zichzelf in de markt zetten als alternatieve genezers of natuurgenezers zijn mijns inziens gevaarlijk bezig, omdat zij de indruk wekken een alternatief te zijn voor reguliere gezondheidszorg. Door misstanden die daaruit voortkomen, komen behandeling die heel waardevol kunnen zijn in een kwaad daglicht te staan.
Ten tweede: de placebo werking is vooral van toepassing op de kant-en-klaar mixen die verschillende online aanbieders verkopen. Deze mixen zijn niet alleen veel te duur, maar gaan bovendien volledig voorbij aan de kracht van bachbloesemtherapie: de persoonlijke benadering en het inzicht die de ingrediënten van een persoonlijke mix geven.
Eigenlijk is het dus niet aan de orde of die druppels nu wel/niet werken. Het gaat om het totaalplaatje en het effect dat het al op veel mensen heeft gehad. En dat is wel keer op keer bewezen door de ervaringen uit de praktijk.
Misschien vind je dit ook interessant:
Laatste berichten van Jolanda Huijsmans (toon alles)
- Zijn bachbloesems onzin, of het proberen waard? - 19 maart 2020
- Hoe kunnen Bachbloesems helpen met beter slapen? - 26 februari 2020
- Lucht zuiveren in je huis - 11 december 2019
Erwin zegt
Hoi, zou mooi zijn als u me kon helpen met stoppen met roken, mijn constante drang naar kennis en informatie te verminderen. Schuldgevoel jegens mijn kinderen te verminderen (ben gescheiden)
Annette zegt
Heb je al antwoord gekregen, Erwin? Beetje laat misschien maar ik zag uw reactie nu pas op deze website, die niet van mij is. Ik ben wel Bach bloesem therapeut en kan een persoonlijke mix voor u samenstellen?
http://www.inspiri.nl