Lekker eten zien we vaak als een ‘verboden’ verwennerij. Bij het eten van een hamburgers voelen we ons bijna schuldig. En dus kiezen we voor voedzame maaltijden die ons geweten sussen. Maar is deze houding ten opzichte van eten wel gezond?
Iets wat goed smaakt moet haast wel slecht zijn voor je lichaam, je ziel of allebei. De marketingafdeling van Magnum maakte gebruik van deze aanname toen het ijsmerk de Limited Edition op de markt bracht. Het ijsje heeft de naam the “Seven Deadly Sins. Het werd afgespiegeld als de ultieme verboden vrucht. En niets maakt een product aantrekkelijker en verleidelijker dan dat.
Deugdzaam voedsel
De laatste jaren is het moralistisch woordenboek van eten uitgebreid. Een recente hype is “vies” Amerikaans eten. De basisgedachte is het zwelgen in de gedachte dat vette hamburgers en varkensvleesbroodjes goed en lekker zijn, juist omdat ze zo verkeerd voor je zijn. Hier tegenover staat deugdzaam voedsel: het pure, rauwe en het biologische. Dit zou over wonderbaarlijke en genezende eigenschappen beschikken. Voedsel wordt op deze manier steeds meer een medicijn. De voorstanders gaan een stapje verder dan de lichamelijke gezondheidsvoordelen: ze beweren ook dat dit soort eten goed is voor de ziel.
Moralisme
De manier waarop we over eten en voeding praten is zo diep in onze cultuur en gedrag geworteld, dat het verleidelijk is om te denken dat het natuurlijk en onschadelijk is. Maar dat is niet zo. De schrijver Bee Wilson heeft de manier waarop we vanaf onze geboorte leren eten onderzocht. Ze zegt daarover: “de moraliserende taal rond voedsel moedigt ons aan om op een manier te eten die minder aangenaam en eigenlijk ook minder gezond is.”
Het lijkt vooral aanwezig te zijn in de protestantse en met name Angelsaksische culturen. Zoals Bee Wilson het uitdrukt is er een “polariteit tussen plezier en deugd”, waarbij we “vooral van verboden dingen genieten.”
‘Groen is saai’
Je kunt het ook anders aanpakken, namelijk door de nadruk te leggen op de manier waarop we dingen doen, in plaats van een verbod daarop. Als je de juiste houding ten opzichte van je eten hebt, is bijna alles toegestaan. Je ziet dit terug in het boek Instructions for the Zen Cook, geschreven door de Japanse monnik Dogen in de 13e eeuw. Dogen moedigt onverschilligheid over wat we precies eten aan. Groen voedsel werd in die tijd als saai, smakeloos en niet eens zo voedzaam beschouwd. Toch vroeg Dogen de lezer om “een groen blad met grote zorg te behandelen, omdat het een manifestatie is van het lichaam van Boeddha.” We moeten ons eten op dezelfde wijze benaderen zoals we alles in het leven doen, stelt Dogen. Maak geen onderscheid tussen het grote en het kleine, maar zie alles als een kans om de juiste houding in “dankbaarheid en innerlijke kracht” te oefenen.
Schuldgevoelens
Een reden voor deze aanpak te kiezen, is dat we willen dat mensen goed eten. “Als je denkt dat een bepaald levensmiddel slecht voor je is, eet je het stiekem en vol schaamte. Je eet meer dan goed voor je is omdat er toch niemand kijkt. En daarna voel je je vreselijk,” zegt de eerdergenoemde schrijver Bee Wilson. Het ergste is nog dat de moraliserende taal over het voedsel wordt overgedragen op de persoon die het tot zich neemt. Dit is verontrustend, omdat dit kan leiden tot schuldgevoelens. En dat kan gemakkelijk in eetstoornissen kan ontaarden.
Eten als probleem
De trend van mindful eten versterkt het idee dat voedsel en eten lastig zijn. Honderden boeken worden uitgebracht, ze richten zich vooral op mensen die om gezondheidsredenen gluten-, zuivel- en suikervrij moeten eten. Er zijn vele kookboeken die zouden moeten helpen bij gezondheidsproblemen zoals coeliakie. Het is zeker geen toeval dat deze nieuwe food-goeroes de mensen zijn die het meest tot onze verbeelding spreken. Ze vinden eten problematisch en bieden oplossingen die voor hen effectief waren.
Nieuwe ideeën over eten
Het is lastig om mindful eten niet te moraliseren – net zoals popcorn in de bioscoop of een snelle sandwich onderweg als slecht wordt gezien. Dat is wat er gebeurt met “clean” eten, stelt Wilson. Hij houdt zich bezig met “het stimuleren van mensen om te denken dat een bepaalde manier van eten niet ‘clean’, vies en verkeerd is“. We moeten dit patroon leren herkennen en er regelmatig kritisch naar kijken. Zo voorkomen we dat elke manier om beter te gaan eten uiteindelijk uitmondt in zwart-wit denken, met goed tegen slecht voedsel.
Taart eten? Natuurlijk!
Kortom: eten moet gewoon lekker zijn. Vandaag eet je taart, morgen weer iets anders. Het is belangrijk om onze ideeën over verboden en toegestaan voedsel los te laten. Dat helpt meer dan het vermijden van moralistische hypewoorden die ons denken over voedsel en eetgewoontes besmetten.
—
(red) Met dank aan de eerst gastblog voor ons van Mami van de OAK House Academy.
De OAK House Academy is een toevluchtsoord voor oefening in (zelf)reflectie en persoonlijke groei. Onder leiding van Mami Veza en gasttrainers bieden wij maandelijks een breed scala aan programma’s en activiteiten waarin we op laagdrempelige wijze inspirerende kennis en ervaringen, ‘best practices’ en methodes delen over o.a. persoonlijk ontwikkeling, het creëren van balans in je werk, relatie(s), gezin en vitaliteit in je lijf. Dit zijn immers de pijlers die een belangrijke rol spelen bij het creëren van de rust die nodig is om je levensambities te realiseren. Meer weten? Kijk op www.oakpulse.com. Je kunt hier ook het gratis e-boek downloaden Multi More, Simple Less.
Misschien vind je dit ook interessant:
Laatste berichten van Mami Veza (toon alles)
- Hoe je dromen niet alleen voor je ziet, maar ook kunt leven - 26 september 2025
- Een kleine gebeurtenis, maar wel totaal van slag zijn. Hoe kan dat? - 29 juni 2025
- Hoe ga je om met mensen die ongevraagd hun advies geven? - 25 mei 2025
Laat een reactie achter