De invloed van je darmbacteriën op je gezondheid

In ons spijsverteringsstelsel leven bacteriën, schimmels, virussen, gisten en andere eencellige wezens. Dit noemen we microben en ze vormen samen het microbioom.

Ons spijsverteringsstelsel bestaat uit alles wat betrokken is bij de verwerking van ons voedsel: de mond, keel, slokdarm, maag, dunne darm, dikke darm, alvleesklier, galblaas en de lever. De meeste microben leven in de dikke darm en hebben een grote invloed op onze gezondheid. In dit artikel zullen we bekijken welke invloed de microben hebben en wat je kunt doen voor een gezond microbioom.

Het microbioom

Naar schatting leven er 40 biljoen bacteriën in je lichaam. Samen wegen ze 1 tot 2 kilo. Je lichaam bestaat uit 30 biljoen cellen. Dit betekent dat er meer bacteriën in je lichaam leven dan het aantal cellen waaruit het is opgebouwd. Dit geeft de invloed aan die deze bacteriën op ons hebben.

In de darmen leven ongeveer 1000 verschillende soorten darmbacteriën en ze hebben allemaal zo hun eigen invloed op ons. De meeste bacteriën zijn belangrijk en nodig om gezond te blijven maar er zijn ook bacteriën die schadelijk voor onze gezondheid zijn en ziekten veroorzaken. De goede bacteriën voorkomen dat de schadelijke microben gaan overwoekeren en de overhand krijgen. Het is daarom belangrijk om goed te zorgen voor de goede bacteriën.

(lees hieronder verder)

De invloeden van het microbioom

Microben hebben vanaf de geboorte invloed op ons lichaam. In het geboortekanaal wordt een baby blootgesteld aan het microbioom van de moeder. En er zijn aanwijzingen dat het ongeboren kind al in de baarmoeder in contact komt met bepaalde microben.

In de kinderjaren ontwikkelt het microbioom zich steeds verder en gaat uit steeds meer bacteriestammen en culturen bestaan. Een hoge diversiteit van microben is goed voor de gezondheid. Het voedsel wat we eten heeft grote invloed op de diversiteit van de darmbacteriën. Zo dienen verschillende vezeltypes als voeding voor verschillende soorten bacteriën.

Bepaalde bacteriën breken vezels af tot korte keten vetzuren. Deze korte keten vetzuren zijn belangrijk voor de gezondheid van de darmen. Ze zijn nodig voor het vormen van het darmslijmvlies, de barrière tussen de darmen en ons lichaam die moet voorkomen dat schadelijke microben ons lichaam kunnen binnen dringen.

Een dieet wat rijk is aan gevarieerde vezeltype helpt om het risico op diabetes type 2, hart- en vaatziekte en bepaalde vormen van kanker voorkomen.

Vezelrijke voeding helpt ook tegen overgewicht. Hebben de schadelijke bacteriën de overhand in de darmen, dan kan dit ervoor zorgen dat je aankomt. Bij een identieke tweeling had de één overgewicht en was de ander gezond. De tweeling met overgewicht bleek een verstoord microbioom te hebben terwijl de tweeling met een goed gewicht een gezond microbioom had.  Wil je dan afvallen dan is het zaak om eerst het microbioom in balans te brengen door middel van gezonde voeding.

>> Tip, zie ook info over het boek Het slimmedarmendieet

Het microbioom speelt ook een belangrijke rol in het immuunsysteem. Het heeft invloed op de werking van het immuunsysteem door te communiceren met immuuncellen en ze instructies te geven over hoe te reageren op infecties.

Het microbioom heeft ook een grote invloed op de darmgezondheid. Het microbioom speelt een rol bij het prikkelbare darm syndroom (PDS) en Inflammatory Bowel Disease (IBD) zoals Colitis Ulcerosa en de Ziekte van Crohn. Mensen met PDS hebben vaak last van een opgeblazen gevoel, buikpijn en krampen. Dit wordt veroorzaakt door gassen die slechte darmbacteriën veroorzaken.

Wat in onze darmen leeft heeft zelfs invloed op hoe we ons voelen en onze mentale gezondheid. Belangrijke neurotransmitters, zoals serotonine, worden hoofdzakelijk in de darmen aangemaakt. Serotonine staat ook wel bekend als het gelukshormoon en heeft invloed op stemming, geheugen, slaap en emoties. Uit onderzoeken blijkt dat bij mensen met psychische stoornissen een andere samenstelling van het microbioom hebben dan gezonde mensen. Hieruit trekken onderzoeken de conclusie dat het microbioom grote invloed heeft op onze psychische gezondheid.

Wat je kunt doen om je darmgezondheid te verbeteren?

Wat je eet heeft grote invloed op je darmgezondheid. Wat goed is voor je darmgezondheid:

• Heb je het idee dat je darmgezondheid niet op orde is dan kan je starten met een detox. Met een detox kan je lichaam zich zuiveren van lichaamsvreemde afvalstoffen en krijgt het microbioom de gelegenheid zich te herstellen. Een detox start je met een vastenperiode van 1 tot 3 dagen waarna je overgaat op het drinken van groentesappen, kruidenthee en water. Na de detox ga je geleidelijk plantaardige en vezelrijke voeding introduceren.
• Eet je gefermenteerde voedingsmiddelen. Deze bevatten gezonde bacteriestammen. Gezonde gefermenteerde voedingsmiddelen zijn yoghurt, kefir, tempeh, natto, miso, kombucha, zuurkool en kimchi. Wissel af met de soorten yoghurt die je eet, zo krijg je verschillende bacterieculturen binnen.
• Eet zo gevarieerd mogelijk. Gezonde darmen bestaan uit veel bacteriesoorten en deze voed je met verschillende soorten vezels. Vezels zitten in plantaardige voedingsmiddelen zoals groente, fruit, peulvruchten, bonen, noten, zaden, pitten en volkoren granen.
• Gebruik geen kunstmatige zoetstoffen. Bepaalde kunstmatige zoetstoffen bevorderen de groei van schadelijke bacteriën.
• Kies voor volkoren granen. Volkoren granen bevatten de vezels nog waarvan de goede bacteriën leven. Geraffineerde granen, zoals bloem, zijn ontdaan van hun vliezen en bevatten geen vezels meer. De goede bacteriën hier niet op leven.
• Probeer probiotica. Probiotica zijn levende micro-organismen. Je kunt ze in poeder- of tabletvorm kopen. Deze supplementen bestaan uit een aantal goede bacteriestammen die nuttig zijn voor je microbioom. Probiotica vormt echter geen vervanging voor een gezond en gevarieerd dieet. Het is een aanvulling hierop.
• Eet prebiotica. Prebiotica zijn voedingsmiddelen die voedingsvezels of onverteerbare koolhydraten bevatten die nuttig zijn voor het microbioom. De bekendste zijn glucanen, inuline, fructo-oligosachariden en pectine. Ze zitten in groente, fruit, peulvruchten, noten en volkoren granen. Een aantal voedingsmiddelen zijn bijzonder rijk aan dergelijke prebiotica: bananen, prei, asperges, uien, noten, cichorei, schorseneren en artisjokken.