Is diksap gezond​?

Diksap staat bij veel ouders in het keukenkastje als zoete smaakmaker voor water of pap. Het lijkt een natuurlijk alternatief voor limonadesiroop, maar is diksap echt gezond? In dit artikel duiken we in wat diksap precies is, wat er in zit, hoe gezond het werkelijk is en hoe je het verantwoord kunt gebruiken. Ook deel ik mijn eigen ervaringen en tips, zodat je zelf een bewuste keuze kunt maken voor je gezin.

Wat is diksap eigenlijk?

Diksap is een dikke, zoete siroop die wordt gemaakt door sap van fruit, zoals appels, peren of druiven, langzaam in te koken. Tijdens dit proces verdampt het water en blijft een geconcentreerde vloeistof over. Er worden geen suikers toegevoegd, maar het eindproduct bevat wel veel van nature aanwezige fruitsuikers. Diksap wordt vooral gebruikt om water op smaak te brengen voor jonge kinderen, maar je ziet het ook terug als zoetmaker in yoghurt of pap.

De smaak van diksap is mild en fruitig. Je hebt maar een klein beetje nodig om water een zoete smaak te geven. Veel ouders kiezen voor diksap omdat het geen kunstmatige kleur- of smaakstoffen bevat, in tegenstelling tot sommige limonadesiropen. Toch is het goed om te weten dat ‘natuurlijk’ niet automatisch betekent dat het ook gezond is.

De bekendste soorten diksap zijn gemaakt van appel, peer of een combinatie daarvan. Je vindt ze in de supermarkt, vaak bij de babyvoeding of biologische producten. Sommige merken voegen extra vitamine C toe, maar de meeste diksappen bestaan puur uit ingekookt vruchtensap.

Wat zit er in diksap?

De ingrediëntenlijst van diksap is meestal kort: geconcentreerd sap van fruit, soms met wat toegevoegd citroensap of vitamine C. Er zijn geen toegevoegde suikers, maar het product bevat wel veel natuurlijke suikers uit het fruit zelf. Volgens het Voedingscentrum bestaat diksap voor ongeveer 60 tot 70 procent uit suiker, vergelijkbaar met gewone limonadesiroop.

Naast suiker bevat diksap nauwelijks vezels, omdat die tijdens het inkoken verloren gaan. Ook vitamines en mineralen blijven niet goed behouden. Vitamine C, bijvoorbeeld, is gevoelig voor hitte en verdwijnt grotendeels tijdens het koken. Sommige fabrikanten voegen daarom vitamine C toe na het inkoken, maar de hoeveelheid is meestal beperkt.

Qua calorieën is diksap behoorlijk energierijk. Een eetlepel diksap (ongeveer 15 ml) bevat al snel 40 tot 50 calorieën. Gebruik je diksap als limonadesiroop, dan krijg je dus ongemerkt best wat suiker en calorieën binnen, zeker als je het ruim schenkt.

Is diksap gezonder dan limonadesiroop?

Veel ouders denken dat diksap gezonder is dan gewone limonadesiroop, omdat het geen toegevoegde suikers bevat. Toch is dat verschil in de praktijk klein. Beide producten bestaan voor het grootste deel uit suiker, alleen komt die suiker bij diksap uit fruit en bij limonadesiroop meestal uit biet- of rietsuiker.

Het lichaam maakt geen onderscheid tussen suiker uit fruit of uit suikerbieten. Beide soorten suiker leveren evenveel calorieën en hebben hetzelfde effect op je bloedsuiker en gebit. Het Voedingscentrum geeft daarom aan dat diksap niet gezonder is dan limonadesiroop.

Het grote verschil zit vooral in de beleving. Diksap klinkt natuurlijker en wordt vaak verkocht in een biologische variant. Maar als je kijkt naar de voedingswaarde, is het verschil met limonadesiroop minimaal. Beide producten bevatten veel suiker en weinig voedingsstoffen.

Wat zijn de gezondheidsrisico’s van diksap?

Het grootste risico van diksap is dat je ongemerkt veel suiker binnenkrijgt. Zeker bij jonge kinderen, die vaak kleine slokjes nemen, kan het verleidelijk zijn om het water steeds weer op smaak te brengen. Maar elke keer krijgt je kind dan een flinke portie suiker binnen, wat niet goed is voor het gebit en kan bijdragen aan overgewicht.

Suiker uit drankjes is extra verraderlijk, omdat je het niet altijd doorhebt. Je kind drinkt misschien meerdere bekers per dag, en zo stapelt de suikerinname zich snel op. De Gezondheidsraad en het Voedingscentrum adviseren daarom om kinderen vooral water en thee zonder suiker te geven.

Ook voor volwassenen geldt: diksap is geen gezonde dorstlesser. De suikers kunnen bijdragen aan gewichtstoename en tandbederf, zeker als je het dagelijks gebruikt. Gebruik je diksap af en toe, bijvoorbeeld als traktatie of bij een feestje, dan is dat geen probleem. Maar als je het dagelijks drinkt, kan het snel optellen.

Hoe gebruik je diksap verantwoord?

Wil je diksap toch gebruiken, bijvoorbeeld omdat je kind water anders niet wil drinken? Kies dan voor een klein scheutje en verdun het goed met water. Zo beperk je de hoeveelheid suiker per glas. Zelf gebruik ik diksap alleen als afwisseling, bijvoorbeeld bij een warme zomerdag of als traktatie bij een picknick.

Het is slim om diksap niet standaard aan te bieden, maar als uitzondering te zien. Water blijft de beste dorstlesser, voor jong en oud. Je kunt je kind ook laten wennen aan water met een schijfje citroen, sinaasappel of wat munt. Zo krijgt water toch een beetje smaak, zonder toegevoegde suikers.

Let bij het kopen van diksap op de ingrediëntenlijst. Sommige merken voegen toch suiker of glucose-fructosestroop toe, vooral bij goedkopere varianten. Kies bij voorkeur voor een pure variant zonder extra toevoegingen. Maar ook dan geldt: gebruik het met mate.

Tips met diksap

Mijn tip: begin altijd met water als standaarddrankje. Gebruik diksap alleen als afwisseling, bijvoorbeeld bij een feestje of als je kind echt niet wil drinken. Maak het dan extra feestelijk met een vrolijk rietje of een stukje fruit in het glas. Zo blijft diksap iets bijzonders en voorkom je dat het een dagelijkse gewoonte wordt.

Alternatieven voor diksap

Wil je liever geen diksap geven, maar zoekt je kind toch naar een beetje smaak? Er zijn genoeg gezonde alternatieven. Denk aan water met vers fruit, zoals aardbeien, sinaasappel of komkommer. Ook een takje munt of wat basilicum geeft water een frisse twist.

Voor oudere kinderen kun je kiezen voor ongezoete kruidenthee, warm of koud. Dat is niet alleen lekker, maar ook hydraterend en zonder suiker. Zelf maak ik soms een grote kan water met schijfjes citroen en munt in de koelkast. Zo heb je altijd een gezond, smaakvol drankje bij de hand.

Wil je toch iets zoets? Kies dan voor vers fruit als tussendoortje. Dat bevat naast natuurlijke suikers ook vezels, vitamines en mineralen. Zo krijgt je kind toch een zoete smaak, maar dan met meer voedingswaarde dan diksap.

Dus… is diksap gezond?

Diksap klinkt gezond, maar bevat veel natuurlijke suikers en weinig voedingsstoffen. Het is niet gezonder dan gewone limonadesiroop. Gebruik je het af en toe als traktatie of afwisseling, dan is dat geen probleem. Maar als dagelijkse dorstlesser is diksap geen goede keuze, zeker niet voor jonge kinderen.

Water blijft altijd de beste optie. Wil je toch diksap geven? Doe het dan met mate en verdun het goed. Zo houd je het leuk én verantwoord. Mijn advies: maak van water de standaard, en bewaar diksap voor speciale momenten. Zo help je je kind gezonde drinkgewoonten aan te leren, waar ze hun leven lang profijt van hebben.