Microplastics: een onderwerp dat steeds meer aandacht krijgt als het gaat over milieu en duurzaamheid. Maar wat zijn het precies, waar komen ze vandaan en wat betekenen ze voor je gezondheid? In deze blog beantwoorden we deze vragen en geven we tips om microplastics in je eigen huis te verminderen.
Wat zijn microplastics?
Microplastics zijn kleine deeltjes plastic van minder dan 5 millimeter groot. Meestal zijn ze zo klein dat ze niet met het blote oog te zien zijn; in dat geval worden ze nanoplastics genoemd. Voor veel mensen is bekend dat microplastics onze oceanen en bodem vervuilen en via de voedselketen op ons bord terechtkomen. Echter, wat veel mensen niet weten:
Veel microplastics adem je in
Die microplastics zitten ook in de buitenlucht en in de lucht van onze huizen. Een significant deel van de microplastics eten we dus niet, maar ademen we in. Hoe groot dat deel precies is dat je inademt, hangt af van de omgeving waarin je woont en hoe vervuild dat gebied is. Buitenshuis heb je er dus weinig invloed op. Binnenshuis kan je wel wat doen aan de hoeveelheid microplastics. Maar waar komen die rondzwervende plastic deeltjes in je huis vandaan? Voor een groot deel uit je kleding en andere stoffen in je huis!
Microplastics in kleding en textiel
Check jij altijd uitgebreid labels van kleding als je iets nieuws koopt? Zo niet: goede kans dat veel kleding in je kast (voor een deel) uit synthetische stoffen zoals polyester, elastaan, polyamide en nylon bestaat. Hoewel deze stoffen er niet uitzien als autobanden, plastic boterhamzakjes of de legoblokjes van je neefje, zijn dit net zo goed vormen van plastic. En iedere keer als je synthetische kleding draagt, wast of droogt komen er microplastics vrij. Vooral bij dat laatste. Een aantal jaren geleden bleek uit onderzoek dat bij het gebruik van de wasdroger er miljoenen microplastics de lucht ingeblazen worden.
Microplastics in de rest van je huis
Niet alleen kleding, ook andere vormen van huishoudtextiel zijn vaak gemaakt van plastic en laten microplastics los die in de lucht gaan zweven. Denk aan gordijnen en tapijten van polyester. Ook meubels en vloeren zijn vaak (deels) van plastic. Bijvoorbeeld een laminaat of pvc-vloer en een kunstleren bank.
Wat betekenen microplastics voor je gezondheid?
Inmiddels is bekend dat we helaas niet meer om microplastics heen kunnen en dat ze overal zijn. Een aantal maanden geleden bleek uit onderzoek zelfs dat menselijke hersenen een hoeveelheid microplastics zo groot als een theelepel bevatten! Ook in ons bloed en in moedermelk zijn microplastics aangetroffen. Wat is het gevolg van deze deeltjes voor onze gezondheid?
Wetenschappers waarschuwen al jaren voor de potentiële gevolgen van microplastics voor onze gezondheid, er is echter veel meer onderzoek nodig om alle risico’s te weten. Dit is wat we al wél weten:
Gezondheidsrisico’s van ftalaten
Veel plastics bevatten weekmakers (ftalaten). Dit maakt plastics en stoffen flexibel en buigzaam. Bekende weekmakers zijn BPA en BPS. Uit onderzoek is gebleken dat langdurige blootstelling aan ftalaten invloed heeft op ons hormonale stelsel en het functioneren van verschillende organen. Dit uit zich in een negatieve gevolgen voor zwangerschappen, de spermakwaliteit van mannen en gezonde groei en ontwikkeling bij volwassenen en kinderen. Ftalaten worden ook in verband gebracht met allergieën en andere luchtwegklachten.
Andere gezondheidsrisico’s door microplastics
Ontstekingen
Uit verschillende onderzoeken is gebleken dat microplastics ontstekingsreacties in je lichaam kan oproepen, bijvoorbeeld in de darmen. Deze ontstekingen kunnen leiden tot verschillende ziekten zoals kanker, hart- en vaatziekten, darmziekten zoals Crohn en longziekten. Ook Parkinson wordt volgens onderzoek mogelijk (deels) veroorzaakt door micro plastics.
Plastics en bacteriën en virussen
Virussen en bacteriën blijken zich makkelijk op microplastics te hechten. Wetenschappers hebben bijvoorbeeld aangetoond dat virussen langer kunnen overleven door zich te binden aan (micro)plastics in water. Deze potentiële ziekmakers kan je dus samen met de microplastics binnenkrijgen. Hierdoor kan je in aanraking komen met infectieziekten. Wetenschappers onderzoeken momenteel of we hierdoor vaker ziek worden.
Microplastics en longen
Uit recent onderzoek van de universiteit van Groningen bleek dat microplastics, en dan met name nylon (wat vooral in kleding zit) de groei én het herstel van gekweekte luchtwegen in een lab remmen. Dit suggereert dat microplastics vooral schadelijk kunnen zijn voor opgroeiende kinderen en mensen met al bestaande luchtwegproblemen.
Concluderend kunnen we dus stellen dat microplastics negatieve gevolgen heeft voor onze gezondheid. Gelukkig kan je zelf je blootstelling aan microplastics verminderen.
Tips om blootstelling aan microplastics te verminderen
- Gebruik de wasdroger minder (of niet): vooral niet om synthetische kleding of een fleecedeken te drogen
- Koop geen synthetische kleding meer en kies voortaan voor 100% natuurlijke materialen zoals katoen, linnen en (onbehandelde) wol.
- Kijk kritisch naar huidige bronnen van microplastics in je huis en overweeg deze te vervangen. Veelvoorkomende bronnen zijn: gordijnen, tapijten, dekbedden, kussens, matrassen, bankstellen, vloeren.
- Minimaliseer plastic spatels en ander kookgerei in de keuken en als je ze toch gebruikt, doe ze dan niet in de vaatwasser. Zo voorkom je besmetting van microplastics op de rest van je keukengerei en servies.
- Let op wat je eet. Hoewel vis heel veel gezondheidsvoordelen heeft, zit het helaas ook vol met microplastics. Kies ook zoveel mogelijk voor onbewerkte voedingsmiddelen om besmetting via verpakkingen te minimaliseren.
Relativering
Raak niet in paniek van bovenstaande informatie. Je hoeft echt niet meteen afscheid te nemen van je favoriete trui waar ook polyester in zit. Als je grotendeels gezond eet en leeft dan zal je lichaam zich beter kunnen weren tegen de mogelijke negatieve gevolgen van microplastics. Dit is vooral een stukje bewustwording. Als het aankomt op eten hanteer ik graag de 80-20 regel. Je kan ervoor kiezen om hetzelfde te doen als het aankomt op plastics in je woning.
Verder lezen (bronnen):
Over de wasdroger en microplastics: https://pubs.acs.org/doi/full/10.1021/acs.estlett.1c00911
Over ftalaten en gezondheid: https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC8157593/
Over virussen en bacteriën op plastics: https://www.theguardian.com/environment/2022/jun/27/viruses-survive-in-fresh-water-by-hitchhiking-on-plastic-study-finds
Microplastics en ontstekingen in het lichaam: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/37586228/
Darmziekten: https://www.medicalnewstoday.com/articles/ibd-and-microplastics-is-there-a-link#Microplastics-and-IBD
Gevolgen ontstekingen: https://ggdleefomgeving.nl/schadelijke-stoffen/microplastics/
Parkinson microplastics: https://www.parkinson.org/blog/science-news/plastic-waste
Longen: https://www.longfonds.nl/nieuws/microplastics-kleding-risicos-voor-longen
Misschien vind je dit ook interessant:
Laat een reactie achter