Er is veel discussie over het concept van gezonde verslavingen. Sommige mensen beweren dat er niet zoiets bestaat als een gezonde verslaving, terwijl anderen beweren dat bepaalde verslavingen gunstig kunnen zijn voor de gezondheid van een persoon. Dus, wat is de waarheid? Bestaan gezonde verslavingen echt? En zo ja, kunnen ze dan ook schadelijk zijn?
Wat betekent het woord verslaving?
Laten we eerst eens kijken naar de exacte betekenis van het woord verslaving (bron). Ik vind verschillende omschrijvingen, maar deze twee springen er wel uit:
- ergens niet meer buiten kunnen
- een toestand waarin een persoon fysiek en-of mentaal van een gewoonte of stof afhankelijk is
Als je iets hoort over verslavingen of verslavingszorg, denk je al snel aan drugs, gokken en alcohol. Maar er zijn nog veel meer soorten verslavingen die kunnen leiden tot en gevoel dat je niet meer zonder kunt. Ook als het gaat om gezonde dingen.
Als het gaat om meer alledaagse dingen halen mensen de betekenissen van verslaving en gewoonte vaak door elkaar. Er zijn echter duidelijke verschillen.
Verslaving of gewoonte
Als je de omschrijving over verslavingen hierboven leest, zou je een verslaving misschien al snel kunnen verwarren met bepaalde gewoontes waar jij ook niet zonder kan. Gezonde gewoontes zijn natuurlijk heel goed. Wat is het verschil met een gezonde verslaving? Of beter gezegd, wanneer is een gewoonte geen gewoonte meer, maar is het een verslaving?
Een gewoonte is iets dat je regelmatig doet, maar het is niet per se schadelijk. Een verslaving is iets waar je niet mee kunt stoppen, ook al is het schadelijk. Het kan bijvoorbeeld een gewoonte zijn om elke dag een uur op sociale media door te brengen, maar als je niet kunt stoppen met het gebruik van sociale media, zelfs als het je leven verstoort, dan is het een verslaving.
Eigenlijk is die verstoring het belangrijkste onderscheid tussen een gewoonte en een verslaving. Elke dag sporten is een gezonde gewoonte. Maar als dit ten koste gaat van bijvoorbeeld het gezinsleven, of juist nadelig gaat werken voor je gezondheid, wordt het een verslaving. En die is niet meer gezond.
Op Ensie lezen we deze uitleg over gewoontes: Een gewoonte is een handeling of een manier van doen die men gewend is uit te voeren. Men doet iets op de automatische piloot, er hoeft niet meer over nagedacht te worden.
Daarom helpt een beetje het gevoel van verslaving wel mee als het gaat om gezonde gewoontes. Dan gaat het verder dan de automatische piloot. Je wilt het ook echt graag! Sommige deskundigen beweren zelfs dat bepaalde soorten ‘verslaving’ gunstig kunnen zijn voor iemands gezondheid. Studies hebben bijvoorbeeld aangetoond dat mensen die verslaafd zijn aan lichaamsbeweging over het algemeen gezonder zijn en langer leven dan mensen die niet regelmatig sporten.
En dit is ook wel opvallend: onderzoek heeft aangetoond dat mensen die verslaafd zijn aan sociale media over het algemeen grotere sociale netwerken hebben en meer sociaal betrokken zijn dan mensen die geen sociale media gebruiken (bron).
Het is dus duidelijk dat er enkele voordelen zijn verbonden aan bepaalde soorten verslaving. Het is echter belangrijk om te onthouden dat het feit dat iets voordelen heeft, niet betekent dat het ook niet schadelijk kan zijn.
Nog enkele voorbeelden:
- Je kunt verslaafd zijn aan boeken voor persoonlijke ontwikkeling. Onschuldig en vaak toch ook wel weer goed voor je ontwikkeling. Maar…. als je er meer geld en/of tijd aan besteed, dan je hebt, dan is het schadelijk voor jou.
- Je kunt verslaafd zijn aan winkelen en uiterlijke verzorging. Ook dit is op zich niet echt een ramp, maar het wordt wel schadelijk als je financiële problemen krijgt, of als dit gedrag extreem wordt en voortkomt uit onzekerheid.
- Je kunt verslaafd zijn aan gezond eten. Maar als je hierin doorslaat en je wilt alles onder controle houden om maar niets verkeerd te eten, kan het doorslaan in een ongezonde verslaving.
Een verslaving kan dus leiden tot ongezond gedrag. Bij de bekende voorbeelden vinden we dat heel vanzelfsprekend. Mensen die bijvoorbeeld verslaafd zijn aan gokken, kunnen geld gaan lenen dat ze niet kunnen missen, wat kan leiden tot financiële problemen. Mensen die verslaafd zijn aan alcohol hebben steeds meer nodig, schaden hun gezondheid en vaak heeft het ook een negatieve invloed op hun financiële situatie.
Dus, wat is de bottom line? Zijn gezonde verslavingen mogelijk? Ja, maar ze kunnen ook schadelijk zijn als ze niet goed worden beheerd!
Als je denkt dat je jouw gewoontes meer een ongezonde verslaving is geworden, overleg dan met een professional. Ook als je je zorgen maakt over een verslaving die je al hebt, overleg dan met een arts of een professional in de geestelijke gezondheidszorg om hulp te krijgen om er veilig mee om te gaan. Onthoud dat zelfs gezonde verslavingen schadelijk kunnen zijn als ze niet goed worden beheerd. Dus wees altijd voorzichtig en schakel hulp in als je het nodig hebt.
Hoe kijk jij naar gezonde verslavingen?
Wat vind jij van gezonde verslavingen? Denk je dat ze mogelijk zijn? Kunnen ze schadelijk zijn? Deel je mening in de reacties hieronder.
Bedankt voor het lezen!
Misschien vind je dit ook interessant:
Jenny
Laatste berichten van Jenny (toon alles)
- Rooibosthee, is het gezond of erg overrated? - 14 juni 2025
- Overgeven (of heel misselijk) tijdens het sporten, hoe voorkom je dat? - 6 juni 2025
- Hoe gezond zijn cashewnoten? - 20 mei 2025
Laat een reactie achter