Bepaalde ziekten en aandoeningen lijken een groot verband te hebben met glutenallergie of glutenintolerantie. Het is zeker niet alleen een kwestie van buikpijn hebben. Sterker nog, sommige mensen met glutenallergie of een intolerantie voor gluten hebben helemaal geen last van buikpijn (gehad).
Voor glutenallergie (coeliakie) is wel redelijk veel aandacht. Het is een auto-immuunaandoening en wordt voornamelijk vastgesteld door onder andere bloed- en darmonderzoek (gastroscopie). Een dunnedarmbiopsie geeft volledige zekerheid of er wel of geen sprake is van coeliakie. Het is overigens geen allergie, maar echt een auto-immuunaandoening. Omdat in de volksmond het begrip glutenallergie vaker wordt gebruikt dan coeliakie, zullen wij dit ook doen, maar eigenlijk is dit dus een verkeerde benaming.
Glutenallergie kan ook nog specifieker voorkomen in de vorm van een tarwe-allergie. Dan krijg je klachten door alle voeding waar tarwe aan toegevoegd is. Het kan ook een combi zijn met coeliakie.
Glutenallergie en DNA
Je kunt coeliakie (glutenallergie) ook herkennen door DNA-onderzoek, maar als je een bepaald gen hebt, wil het niet zeggen dat je coeliakie hebt. Heb je het gen niet, dan weet je zeker dat je geen coeliakie hebt, of kunt krijgen. Een kanttekening hierbij, zo’n 30% van alle mensen heeft het gen dat het risico op coeliakie wat vergroot. Hiervan krijgt maar een klein deel echt coeliakie. Zou het wel kunnen dat een groot deel van deze mensen wel gevoelig is voor gluten? Dat is nog niet onderzocht, maar heel gek is het niet. Dat zou wel verklaren, waarom veel mensen met chronische klachten zich beter voelen als ze geen gluten meer eten of het eten hiervan flink beperken.
Zelf dna onderzoek doen naar glutenallergie
Via eenvoudig DNA-onderzoek dat je zelfs zelf kunt doen, kun je weten of je dit gen hebt. Je moet één van de volgende genetische varianten hebben: HLA-DQ2 of HLA-DQ8. Nogmaals, dat is bij lange na geen zekerheid dat je echt coeliakie hebt. Op dit moment wordt slechts bij zo’n 3% van de mensen met deze genenvariant coeliakie vastgesteld. Als je geen klachten hebt, is het niet aannemelijk dat je glutenallergie hebt. Een DNA-onderzoek kan ook aangevraagd worden via je arts, alleen zullen zij dit minder snel doen.
> Lees ook: voor- en nadelen van zelf een DNA-test laten uitvoeren
Als je een direct familielid hebt, bij wie wel coeliakie is vastgesteld, heb je wel een grotere kans dat je coeliakie hebt, zo’n 10%. Denk aan een ouder, of een broer of zus bij wie dit is vastgesteld. Er is ook een grotere kans dat iemand met coeliakie diabetes type 1 krijgt. Of omgekeerd, dat iemand met diabetes type 1, ook coeliakie heeft. Naast diabetes type 1 komt lactose-intolerantie, schildklierafwijking (auto-immuunthyreoïditis) en botontkalking vaker voor bij mensen met een glutenallergie. Coeliakie komt twee keer zo vaak voor bij vrouwen.
Klachten die kunnen wijzen op glutenallergie zijn:
- buikpijn
- diarree
- vette ontlasting (met veel remsporen)
- snel een opgeblazen buik
- vaak hoofdpijn
- snel misselijk
- wisselend humeur
- gewichtsverlies (maar gewichtstoename/obesitas* kan ook)
- diverse huidproblemen (zoals netelroos, dermatitis herpetiformis en atopisch eczeem)
- bloedarmoede
- botontkalking
- vermoeidheid
- vitamine tekorten
- miskramen
- problemen met gebit (aantasting tandglazuur)
- niet lekker in je vel zitten
- niet helder kunnen nadenken
- neurologische klachten**
Andere manieren om glutenallergie te testen
Zoals hierboven gezegd is een darmonderzoek met een darmbiopt de manier om coeliakie te bewijzen. Vooraf doet men bloedonderzoek om te zien of er antistoffen zijn. Dit bloedonderzoek kun je bij de huisarts laten doen, maar je kunt ook een gluten-zelftest kopen.
*Overgewicht of zelfs obesitas kan voorkomen als er tegelijkertijd sprake is van een traag werkende schildklier. Coeliakie en schildklierklachten kunnen gerelateerd zijn.
**Er komt langzamerhand meer aandacht voor neurologische klachten door coeliakie. Dit wordt ook wel glutenataxie genoemd. Bij glutenataxie is er vaak geen sprake van typische klachten als buikpijn. Bij glutenataxie kun je klachten hebben als: migraine en problemen met de kleine hersenen zoals aansturingsproblemen van handen/voeten, armen/benen, verstoorde spraak, slechte balans, moeite met lopen.
Glutenneuropathie komt ook voor. Dan veroorzaken gluten gevoelsstoornissen aan de zenuwen (huid). Van doof en tintelende sensaties tot brandende zenuwpijnen. Het kan ook veroorzaakt worden door glutenintoleranties, zie hieronder.
Glutenintolerantie
Hoe zit dat dan met een glutenintolerantie of glutenovergevoeligheid? In de medische wereld spreekt men niet over glutenintolerantie, wel over glutengerelateerde aandoeningen of glutensensitiviteit zonder coeliakie. Wij spreken hier van glutensensitiviteit.
Artsen zijn nog niet zo bezig hiermee, omdat ze graag (wetenschappelijke) bewijzen willen zien. Meten is weten, maar, bij een glutensensitiviteit is het bewijs vaak moeilijk. Al wijzen de klachten er wel op én treedt er duidelijke verbetering op bij het mijden van gluten.
Glutensensitiviteit zonder bewezen coeliakie kent veel dezelfde klachten als glutenallergie:
- buikpijn
- opgeblazen gevoel
- diarree
- maagzuurklachten
- hoofdpijn
- gewrichts- en spierpijn
- vermoeidheid
- humeurigheid
- doof gevoel in armen en benen
- huidproblemen (eczeem)
- bloedarmoede
- niet lekker in je vel zitten
- vitamine tekorten (zoals B12 en D)
- neurologische klachten
Er zal meer onderzoek worden gedaan naar glutensensitiviteit. Je kunt zelf 6 weken een glutenvrij dieet volgen om te zien hoe je je daarna volgt. Er zijn genoeg glutenvrije producten te koop, maar probeer ook zoveel mogelijk natuurlijke, verse producten te nemen.
Als er nog veel twijfel is of je wel of geen coeliakie hebt en je moet nog onderzocht worden, dan moet je juist geen glutenvrij dieet volgen, omdat anders de bloeduitslagen goed kunnen zijn, terwijl je wel coeliakie hebt. Ook bij een darmbiopt is het belangrijk dat je gewoon gluten hebt gegeten, omdat anders het biopt niet goed beoordeeld kan worden.
Juist als je veel onverklaarbare chronische klachten hebt, waaronder een aantal bovenstaande klachten, zou je kunnen overwegen om 6 weken geen gluten te eten. Ook suiker kan invloed hebben op chronische klachten, dat zou je in tweede instantie ook kunnen laten staan. Er zijn echt nog genoeg (lekkere) alternatieven.
(lees hieronder verder)
Je kunt coeliakie-achtige klachten hebben, maar er komt toch geen coeliakie uit. Bij sommige mensen is er zelfs darmschade te zien, maar is er geen overtuigend bewijs dat het door gluten komt. Je kunt bijvoorbeeld ook gevoelig zijn voor bepaalde voedingsmiddelen zoals FODMAP’s. Dan kun je bepaalde stoffen niet goed verdragen die o.a. ook in brood voorkomen. FODMAP’s zijn koolhydraten die niet goed verteerd worden als je er overgevoelig voor bent. Je krijgt dan een prikkelbare darm en allerlei andere klachten. Wil je meer hierover lezen, kijk dan op deze site. Zeker het aanraden waard als een glutenvrij dieet bij jou geen duidelijke verbetering oplevert.
Bronnen:
https://ghr.nlm.nih.gov/gene/HLA-DQA1
https://www.glutenvrij.nl/ziek-van-gluten/diagnose/screeningtest/screeningtest
https://celiac.org/
Misschien vind je dit ook interessant:
Jenny
Laatste berichten van Jenny (toon alles)
- Leuke HIIT training voor 60-plussers voor een gezond lijf - 24 april 2025
- Genieten van een heerlijk en gezond havermout ontbijt - 22 april 2025
- Voeding en hooikoorts, wat is juist goed om te eten en wat niet? - 13 april 2025
Laat een reactie achter