B12-tekort is zeker geen zeldzaam verschijnsel, al vinden bepaalde (huis)artsen dat wel. Soms willen ze het daarom niet eens testen. Of ze geloven er niet zo in, dat dit zoveel klachten kan veroorzaken. Dat heeft er vooral mee te maken dat er tijdens de opleiding van artsen bijzonder weinig aandacht is voor vitaminetekorten zoals B12.
Een B12-tekort kan verregaande gevolgen hebben voor je gezondheid. Zowel fysiek als mentaal. Het kan zelfs tot invaliditeit leiden. Gelukkig is dat extreem en komt het niet vaak voor. Een B12-tekort leidt wel snel tot bepaalde klachten. Hieronder zal ik ze benoemen, evenals de behandeling.
Symptomen bij een B12 tekort
- Tintelingen, doof gevoel, brandend gevoel in armen, benen, handen en/of voeten
- Concentratiestoornissen, geheugenproblemen
- Niet op de juiste woorden kunnen komen, of snel verspreken
- Snel ergens tegen aan lopen, verlies van positiegevoel, onhandig zijn
- Prikkelbaar, stemmingswisselingen
- Spierpijn en krachtsverlies
- Ontstoken (dikke) tong)
- Vermoeidheid
- Misselijkheid, verlies van eetlust
- Menstruatieklachten, zoals uitblijven menstruatie, hevige menstruatie, te lange menstruatie, verergerde menstruatiepijn
- Gewrichtsklachten
- Kortademigheid, benauwdheid, hartkloppingen
- Duizeligheid
- Bleekheid van de huid
- Het koud hebben
- Onvruchtbaarheid
- Haaruitval
- Veranderingen in gezichtsveld, wazig zien
- Darmklachten
- Incontinentie en/of vaak plassen
- Hoofdpijn
- Abnormale reflexen
- Spiertrekkingen en spierkrampen
- Oorsuizen
Voorheen werd B12-tekort vaak geassocieerd met bloedarmoede. Nu blijkt dat dit helemaal niet zo hoeft te zijn om toch een B12-tekort te hebben.
Veel mensen denken ook dat een B12-tekort met voeding te maken heeft. Je eet gezond, dus je kunt geen B12-tekort hebben. Dat is helaas ook niet zo, want in de meeste gevallen, is er een B12-opname probleem. Je lichaam kan de B12 niet verwerken, waardoor er een tekort ontstaat. Dat kan meerdere redenen hebben (bij mij is het iets dat in de familie zit). Onderaan vind je links naar goede sites met meer uitleg hierover.
Het blijkt wél dat bepaalde mensen een hoger risico op een B12-tekort hebben. Bijvoorbeeld:
- veganisten
- mensen met fibromyalgie, ME/CVS (grote kans dat B12-tekort zelfs de oorzaak is!)
- bij darmaandoeningen zoals ziekte van Chrohn of coeliakie
- bij autoimmuunziektes
- na een astrectomie of gastric bypass
- bij eetstoornissen
- na behandeling of gebruik van lachgas
- ouderen
- als er familieleden zijn met B12-tekort
Met name het gebruik van lachgas onder jongeren kan ernstige neurologische gevolgen hebben. Het gevaar van lachgas wordt erg onderschat. Lachgas wordt bijna niet meer gebruikt bij of na operaties, maar mocht je het wel aangeboden krijgen, wees dan alert op de risico’s van een (later) B12 tekort. Zeker als je al weet dat je B12 tekort hebt, of een hoger risico hebt! Lachgas onttrekt B12 uit je lichaam.
Ook het innemen van foliumzuur kan een B12 tekort verergeren, terwijl dat tekort dan juist niet goed meer meetbaar is in bloedonderzoek. Bron.
B12 en de huisarts
Veel huisartsen denken er nog niet aan om je ook op B12 te testen als je een aantal van bovenstaande klachten hebt. Terwijl een B12-tekort toch regelmatig voorkomt.
Het is belangrijk om B12 te testen voordat je eventueel supplementen gebruikt. Dat geldt ook voor multivitamines. Want hierdoor kan het lijken alsof je B12-waardes goed zijn, terwijl ze in werkelijkheid te laag zijn en de lage dosering in multivitamines vaak weinig doet aan de klachten die door een eventueel B12 tekort zijn ontstaan (ook al lijken de bloedwaardes wel goed, dat zijn dan valse waardes, die niet aangeven of de B12 wel voldoende actief is).
Wil je huisarts per se geen B12 laten testen, dan kun je overwegen om zelf een B12 test te laten uitvoeren bij Bloedwaardentest (zoek op B12) of Testjegezondheid.
Uitslag bloedwaarden B12 onderzoek
Ook hier verschillen de meningen van artsen qua aanpak bij een bepaalde uitslag. Wees kritisch en vraag dus de waarden na het bloedonderzoek op. Neem geen genoegen met alleen een antwoord dat de waardes goed zijn. Aan de hand van de waardes kun je zelf bepalen of je waardes écht goed zijn, of toch aan de lage kant.
Een B12-waarde lager dan 148 pmol/l betekent sowieso een tekort.
Bij een vitamine-B12-waarde tussen de 148 pmol/l en de 250 pmol/L kan en mag een tekort niet worden uitgesloten. Kijk met name naar de onbegrepen, neurologische klachten die er zijn. Komen die overeen met een B12 tekort?
Er zijn ook vervolgonderzoeken mogelijk. Of je kunt je via de huisarts laten testen op actief B12.
Hier vind je meer informatie hierover.
Behandeling bij B12 tekort
1 Voeding
Uiteraard is gezonde voeding altijd belangrijk. Ook is er voeding met extra vitamine B12, zoals melk, melkproducten, vlees, vleeswaren, vis en eieren.
Als je werkelijk een aantoonbaar B12 tekort hebt, zal voeding waarschijnlijk niet veel helpen (zie mijn eerdere opmerking over opnameproblemen).
2 Supplementen
B12 kan je als supplement slikken. Sommige mensen hebben een voorkeur hiervoor. Dit helpt zeker niet bij iedereen, maar als je nog niet teveel klachten hebt en je B12 is al getest, zou je supplementen kunnen overwegen. Kijk dan vooral of de klachten verminderen. Supplementen hebben niet de voorkeur bij veel of ernstige klachten.
3 Injecties
Bij een B12-tekort met veel klachten is injecteren van B12 in de bilspier het meest effectief. Ik heb zelf ook een B12 tekort en pas na de injecties (niet bij supplementen) verdween het seborrhoïsch eczeem dat ik altijd rond mijn ogen had én had ik nagenoeg geen spierkrampen meer in mijn benen. Ook liep ik daarna weer beter. Dat was een opmerkelijk verschil!
Hier vind je meer informatie over deze behandeling met intramusculaire injecties.
Er zijn namelijk veel artsen die maar korte tijd injecties geven (via de huisartsassistente) en daarna zou het probleem verholpen moeten zijn, omdat de B12-bloedwaardes dan heel hoog zijn. Helaas blijkt dit niets te zeggen en moet je als je veel klachten hebt, zeker als ze neurologisch van aard zijn, voor langere tijd meerdere injecties per week krijgen en dan maar heel langzaam afbouwen naar bijvoorbeeld een injectie één keer per maand.
Injecties pijnlijk? Ik vind het echt reuze mee vallen. Ik had horrorverhalen gelezen op internet, maar in de praktijk blijk ik maar heel even iets te voelen. Zorg dat je been ontspannen is aan de kant waar de injectie gezet wordt (vaak bovenkant bil).
Artsen die het er niet mee eens zijn
Als je een B12-tekort hebt, ben je vaak onder behandeling van de huisarts en soms bij de internist. Helaas moet je een beetje geluk hebben of je een arts treft die je wilt behandelen volgens de laatste richtlijnen. Ik heb gelukkig een huisarts die mij volledig ondersteund en zich ook verdiept heeft in de B12-problematiek. Maar ik hoor helaas van genoeg ‘lotgenoten’ hoe zij moeten knokken voor de juiste behandeling en het soms gewoon niet krijgen.
Ook de Vereniging tegen de Kwakzalverij vindt B12-tekort een hype. Injecties bij B12-tekort zouden helemaal niet helpen. Gelukkig heb ik een andere ervaring en zie ik B12-tekort ook niet als hype, maar een serieus probleem waar steeds meer bekend over wordt.
Maar ja, zo’n Vereniging tegen de Kwakzalverij schopt sowieso tegen moderne ziekten, zoals de ere-voorzitter Cees Renckens duidelijk laat weten op zijn Twitterprofiel. Ik vind het goed dat zo’n verenging naar sommige behandelingen en therapeuten kritisch kijkt. Maar ik was zelf vooral erg blij dat uiteindelijk werd ontdekt dat veel van mijn klachten door een B12-tekort werden veroorzaakt en dat dit goed te behandelen bleek te zijn middels die injecties (supplementen hielpen niet). Erg kortzichtig om allerlei aandoeningen waarover steeds meer bekend is af te doen als ‘moderne ziekten’.
Ik vind het sowieso nogal teleurstellend dat verhoudingsgewijs veel artsen in oude tijden blijven hangen en niet willen inzien hoe er steeds meer bekend wordt over bepaalde aandoeningen waar enkele jaren terug nog geen verklaring voor was. Gelukkig ontwikkelt de geneeskunst wel, jammer dat sommige artsen in hun ontwikkeling achter blijven…
Oké, dat was even mijn persoonlijke frustratie 😉
Gelukkig heb ik nu een goede behandeling!
Meer informatie over B12 en B12-tekort
Goede informatie over B12 is te vinden op deze websites:
- Stichting B12 tekort
- B12 Instituut
- Henk de Jong
- Richtlijn behandeling B12-tekort voor huisarten
- Artikelen over B12 door prof dr Bruce H.R. Wolffenbuttel, als internist-endocrinoloog verbonden aan het UMCG te Groningen.
