Er zijn circa 14 verschillende vitaminen en 14 verschillende mineralen. Vitamines zijn organische stoffen en komen uit de levende natuur (vergelijk met suiker dat ook suikerbieten komt) en mineralen zijn anorganische stoffen welke uit de dode natuur komen (vergelijk met zout dat uit zoutmijnen komt). Voor de rest zijn er meer overeenkomsten dan verschillen tussen vitaminen en mineralen.
Zowel vitaminen als mineralen worden ook vaak onder de naam supplementen gebruikt, al valt hieronder bijvoorbeeld ook sportvoeding (eiwitten etcetera).
Wat is het nut van supplementen?
In principe wordt natuurlijk altijd aangeraden dat mensen voldoende gebalanceerd eten en voldoende sporten. Mocht men via het normale voedingspatroon onvoldoende vitamines en mineralen binnenkrijgen dan kan dit aangevuld worden met supplementen. De praktijk leert echter dat er weinig mensen zijn die ook echt voldoende gebalanceerd eten en sporten. Daarnaast geldt het volgende:
- Wil je echt gezond eten, dan is het nog niet zo makkelijk om via de normale supermarkten voldoende gezond eten te vinden. Probeer maar eens in een willekeurige supermarkt vlees zonder E-nummers etcetera te vinden.
- Er zijn vele categorieen mensen waarvoor aangeraden wordt om extra supplementen te gebruiken. Enkele voorbeelden:
- Zwangere vrouwen en bij borstvoeding – foliumzuur en vitamine D
- Baby’s – vitamine K
- Kinderen en ouderen – vitamine D
- Rokers – vitamine C
- Sporters
- Vegetariërs
- Zieken en medicijngebruikers
Wie gebruiken er supplementen?
In Nederland gebruikt circa 42% van de mensen dus supplementen. Dit is overigens nog erg laag vergeleken met de Verenigde Staten waar het supplementen gebruik boven de 75% ligt. Alhoewel op het gebied van de voeding Europa denk ik gezonder leeft dan de Verenigde Staten (gemiddeld gezien) geldt op het gebied van supplementen dat de Verenigde Staten veel verder ontwikkeld zijn dan hier in Europa. Dit geldt met name op het gebied van biologische en natuurlijke supplementen.
In Nederland is meer dan 95% van de supplementen die je in de winkels kunt vinden van synthetische aard. Dit betekent dat het supplement uit de chemische fabriek komt en niet uit de natuur. Onder andere ons eigen DSM is wereldwijd de grootste fabrikant van ingrediënten voor synthetische vitamines.
Je kunt op internet allerlei artikelen vinden over de discussie tussen natuurlijke en synthetische supplementen. Deze gaan vaak over het verschil in opname tussen beide typen supplementen waarbij wordt gesteld dat natuurlijke supplementen beter door het lichaam worden opgenomen dan de synthetische variant. Daarentegen is de synthetische variant goedkoper te produceren, en dat is de reden dat je hem overal in de winkels aantreft.
Hoe weet je of je een tekort hebt?
Uiteindelijk dienen supplementen om eventuele tekorten in jouw lichaam aan te vullen. Maar er zijn slechts weinig mensen die goed zicht hebben op hun tekorten (en bovendien verschillen deze per seizoen). Om een goed zicht te krijgen is een uitgebreide bloedtest nodig, voor circa € 1000,- kun je je op alle vitamines en mineralen laten testen.
Voor circa € 50-75,- word je getest op slechts een type vitamine dan wel mineraal. Deze test industrie is overigens in de Verenigde Staten en Engeland veel verder ontwikkeld dan in Nederland (waar je echt moeite zult moeten doen om überhaupt een instantie te vinden die deze testen aanbiedt).
Op internet kun je wel allerlei simpele checklists vinden die je een grove indicatie kunnen geven van jouw kans op een bepaald tekort. Deze checklists werken meestal op basis van de bekende risicofactoren (ouder zijn, zwangerschap, borstvoeding, sporters etcetera) en zijn uiteraard lang niet zo nauwkeurig als een echte bloedtest.
Welke verschillen zijn er nog meer tussen de verschillende typen supplementen?
Wil je vitamines kopen? Er zijn merk- en huismerksupplementen. In Nederland vind je veel huismerksupplementen in de winkels, in de Verenigde Staten vind je bijvoorbeeld meer merksupplementen. Over het algemeen is de kwaliteit van merksupplementen beter dan die van de huismerkvarianten. Dit komt door een betere kwaliteit van de ingrediënten maar ook het productieproces.
De merkfabrikanten gebruiken over het algemeen GMP (Good Manufacturing Practice) gevalideerde productieprocessen die ook veel in de farmaceutische industrie gebruikt worden en waarin de kwaliteitsstandaards erg hoog zijn. Veel van de huismerken worden geproduceerd in normale chemische fabrieken die een heel ander niveau van kwaliteitscontrole kennen.
Daarnaast is er verschil in doseringen. In Nederland drukken we dit uit in microgram en internationaal wordt daarvoor IU gebruikt. 1000 IU staat gelijk aan 25 microgram. Vitamine D tabletten vind je bijvoorbeeld in doseringen van 800, 1000, 2000, 5000 en 10000 IU.
Welke dosering heb je nodig?
In Nederland bepaalt het Voedingscentrum de ADH (Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid) per type vitamine en mineraal. Deze standaarden zijn voor het laatst in de jaren 30 aangepast dus je kunt de vraag stellen of deze nog wel helemaal up-to-date zijn. Het voedingscentrum heeft tevens maximale dagelijkse hoeveelheden bepaald welke circa 1, 3 tot 5 keer de ADH bedragen (afhankelijk van het type vitamine dan wel mineraal). Internationaal worden over het algemeen hogere doseringen gehanteerd.
Meest gebruikte vitamines
In Nederland worden de visolie, multi-vitamines, vitamine D en calcium het meest gebruikt.
