De buik, of eigenlijk je darmen, zijn complex en kunnen gevoelig zijn. Dat kan leiden tot regelmatig buikpijn, zonder dat er een oorzaak voor wordt gevonden. Soms word je zelfs al snel weggestuurd bij een arts met de mededeling dat er niets aan de hand is. Dat klinkt natuurlijk niet logisch, want je hebt echt buikpijn of darmklachten. En normaal gesproken heb je niet ‘zomaar’ ergens pijn.
Wij bekijken het vanuit een andere invalshoek. Misschien is er geen duidelijke medische afwijking, maar is er wel degelijk iets aan de hand. Je darmen worden ook wel het tweede brein genoemd. Je darmen kunnen invloed hebben op je hersenen. Zowel qua humeur als de kwaliteit van je hersenen. Ook ligt de oorsprong van veel ziekten in de darmen. Het is dus belangrijk dat je geen buikpijn hebt en dat je darmen goed functioneren.
Hieronder noemen we een aantal oorzaken van regelmatige buikpijn, die je arts niet zo snel zal herkennen. Dat snappen we best, want artsen kijken vooral naar zichtbare of meetbare afwijkingen. Soms is het gewoon niet duidelijk en dan is het voor een arts lastig om het verder te onderzoeken. We leggen hieronder uit welke oorzaken er nog meer zijn voor buikpijn. Oorzaken die je niet vaak te horen krijgt van de arts. En je mag best zelf verder kijken als je arts het niet meer weet. Het is goed om voor jezelf zorgen. Dat doe je door jezelf goede voedingsstoffen te geven, regelmatig te bewegen, regelmatig te ontspannen en goed te slapen. En ook door te kijken hoe je van pijnklachten af kunt komen, zodat je weer lekkerder in je vel zit.
Lees dus vooral verder als je vaak buikpijn hebt. Want misschien zetten we je op het spoor van een bepaald probleem en kun je dit zelf aanpakken.
Wat kan de oorzaak zijn als je regelmatig buikpijn hebt?
Let op, we hebben het hier dus niet over acute buikpijn. Het is meer een buikpijn die komt en gaat, maar waar je wel erg vaak last van hebt. Soms best heftig, soms wat milder. Dat kan dus ook een medische oorzaak hebben, zoals galstenen, een ontsteking, of een darmziekte. Maar we gaan ervan uit dat die oorzaken allemaal uitgesloten zijn. En dan kun je jezelf afvragen of er misschien andere oorzaken een rol spelen, die minder makkelijk te achterhalen zijn.
Hieronder noemen we 3 oorzaken van regelmatige buikpijn, die niet vaak worden herkend.
1 Overgevoeligheid voor fructose, fructanen of galactanen
Voeding wordt op zich wel vaker geassocieerd met buikpijn, maar niet zo vaak wordt een gevoeligheid voor fructose, fructanen of galactanen genoemd. Dat komt echter steeds vaker voor, maar is nauwelijks bekend. Het is geen intolerantie, het gaat om een malabsorptie. Malabsorptie houdt in dat bepaalde voedingsstoffen onvoldoende in het bloed worden opgenomen vanuit het maag-darmkanaal. De vertering van die stoffen wordt verstoord, waardoor er problemen ontstaan.
Bij fructose, fructanen en galactanen malabsorptie ontstaan klachten die vergelijkbaar zijn met het prikkelbare damsyndroom (PDS), zoals buikpijn, winderigheid, een opgeblazen gevoel, enzovoort. Echter, er kunnen ook klachten ontstaan als hoofpijn, flinke vermoeidheid, brandend maagzuur, enzovoort. Dat komt doordat er een bacteriële overgroei ontstaat in de dunne darm, wat leidt tot een verstoorde darmflora. En we weten, een goede darmflora is essentieel voor een goede gezondheid.
- Fructose vind je in veel fruitsoorten, in groente, honing en het wordt ingezet als zoetstof in allerlei producten.
Lees ook ons artikel over fructose-intolerantie. - Fructanen malabsorptie is nog minder bekend. Fructanen vind je vooral in tarwe, knoflook en ui. Daarnaast zijn er talloze soorten groenten, peulvruchten en noten waarin ook fructanen te vinden zijn, denk aan: havermout, muesli, bietjes, vijgen, walnoten, cashewnoten. Binnenkort zullen we hier meer over publiceren.
Bij buikklachten wordt eerder gedacht aan een gevoeligheid of allergie voor gluten, terwijl het vaker voorkomt dat de fructanen het probleem zijn. - Galactanen vind je vooral terug in allerlei soorten bonen /peulvruchten. Denk ook aan sojabonen. Daarnaast kunnen galactanen voorkomen in bepaalde granen en cashew- en pistachenoten.
De bovengenoemde stoffen behoren tot de FODMAPS. FODMAPS zijn kleine moleculen ( koolhydraten) die bij mensen, die er overgevoelig voor zijn, niet goed verteerd worden in de dunne darm. Daardoor komt het onverteerbaar terecht in de dikke darm. Ook een overgevoeligheid voor lactose valt hieronder (bron).
Om er achter te komen of je bovengenoemd probleem heeft, kan een diëtist een eliminatiedieet voorschrijven. Je vermijdt dan allerlei producten waar FODMAPS in voorkomen en daarna ga je het stapsgewijs weer toevoegen aan je voeding. Je kunt zo achterhalen waar de overgevoeligheid vandaan komt.
Je kunt ook natuurlijke enzymen nemen in supplementvorm, die helpen om de FODMAPS beter te verteren. Dit voorkomt of vermindert de buikklachten. Als je niet goed weet wat het probleem bij jou veroorzaakt, kun je een supplement innemen die tegen alle vormen helpt en kijken of dit effect heeft.
Hier vind je meer informatie over deze supplementen.
Een eetdagboek kan eveneens helpen om te zien welke producten bij jou de grootste trigger zijn als je vaak buikpijn hebt. Zie de informatie hieronder.
2 Te weinig pancreasenzymen
Als je de alvleesklier (pancreas) te weinig enzymen aanmaakt, ontstaan er problemen met de vertering, maar ook met je algehele gezondheid. Symptomen van te weinig pancreasenzymen zijn een opgeblazen gevoel na een maaltijd, buikkrampen, gasvorming en afwijkende ontlasting (beige, grijs van kleur en vettig – het laat veel sporen achter in het toilet). Daarnaast kan er gewichtsverlies ontstaan, en een tekort aan (in vet oplosbare) vitamines, zoals vitamine A, E, D en K. Als er een tekort is aan bepaalde enzymen, kan het zelfs tot gewrichtsklachten en fibromyalgie leiden.
Door een operatie aan de alvleesklier of een ontsteking van de alvleesklier is er een verhoogde kans dat er te weinig pancreasenzymen zijn voor een goede vertering. Er kan ook een tekort aan maagzuur zijn. Dan kun je juist last hebben van brandend maagzuur! Een tekort aan maagzuur, verstoort eveneens de vertering en de hoeveelheid enzymen. Hierdoor krijg je allerlei klachten zoals reflux en zuurbranden.
Om de enzymen aan te vullen, moeten er extra enzymen geslikt worden. Denk aan lipase (vertering vetten), amylase (vertering koolhydraten) en protease (vertering eiwitten). Een diëtiste of andere specialist op dit gebied, kan dit begeleiden, want als je te veel enzymen slikt, kunnen er andere vervelende klachten ontstaan, zoals obstipatie. Een ander probleem dat ontstaat door het extra slikken van deze enzymen, is dat de alvleesklier nog minder actief kan worden (hij wordt lui). Het innemen van bepaalde enzymen mag dus slechts tijdelijk zijn, zodat je kunt achterhalen of dit het probleem is. Daarna moet je het toch bij de wortel aanpakken. In ieder geval gezond eten, triggers die zuurbranden veroorzaken vermijden en geen maagzuurremmers meer slikken.
Er zijn ook voedingsmiddelen die de aanmaak van spijsverteringsenzymen bevorderen, denk aan ananas, bananen, avocado’s, rauwe honing, kefir en zuurkool. Vermijd zoveel mogelijk producten met suiker en alcohol. Beweeg regelmatig en probeer minstens gedurende 12 uur per dag te vasten (intermittent fasting). Dit geeft je alvleesklier wat rust gedurende de dag.
3 Buikpijn door hormonen en stress
Iedereen heeft een lichamelijke zwakke plek en dat kan bij jou je buik zijn. Hierdoor waarschuwt je lichaam je dat er iets niet goed gaat en dat je pas op de plaats moet maken. Door de stress kan je hormoonhuishouding verstoord raken en ook dit is een trigger voor regelmatige buikpijn.
Door langdurige stress gaat de productie van stresshormonen ook langdurig omhoog. Zo kan het stresshormoon noradrenaline zorgen voor een tragere spijsvertering en dat heeft direct gevolg op je maag en darmen. Je ervaart steeds buikpijn. Mensen met chronische stress gaan bovendien vaak meer eten of ongezond eten, roken of drinken meer alcohol of koffie dan normaal. Dit versterkt de maag- en darmklachten.
Een arts kan je wel naar huis sturen met de opmerking dat de buikklachten mogelijk psychisch zijn. Dat klinkt alsof hij denkt dat jij het je inbeeldt, maar zo moet je het niet zien. Het is daadwerkelijk een lichamelijke reactie van hormonen, gevoed door stress of bijvoorbeeld groot verdriet. Zo spelen de hormonen cortisol en noadrenaline een grote rol. Soms weet je zelf wel wat het probleem is, zoals een scheiding, je werk loopt niet lekker, je maakt je zorgen over een dierbare, enzovoort. Allemaal redenen waardoor stresshormonen voor een langere periode gaan pieken.
Soms is er een onbewuste stress. Je voelt je bijvoorbeeld niet goed genoeg. Je voelt je vaak onzeker. Je hebt een heel druk leven en weinig rustmomenten (wat je misschien niet eens als een probleem ervaart). Of je zorgt niet goed voor jezelf (geen goede levensstijl). Ook dan kun je hormonen uit balans raken en problemen als buikpijn veroorzaken.
De maag en de darm hebben hun eigen zenuwstelsel, het enterische zenuwstelsel genoemd. Deze zenuwen reageren op dezelfde stresshormonen en neurotransmitters als onze hersenen.
Langdurige stress kun je naast het aanpakken van de bron ook verminderen door mindfulness, goed slapen, yoga en wandelen. En natuurlijk door gezond te eten.
Leuke emoties als verliefdheid voel je trouwens ook terug in je buik. Herken je het fladderende gevoel van verliefdheid. Of de opwinding die je voelt in je buik als je iets heel leuks gaat doen? Zo zie je maar dat je buik op een bepaalde manier meedoet met jouw emoties, positief en helaas ook negatief.
Hoe nu verder met die buikpijn?
Hoe kun je nu bepalen of een van bovengenoemde factoren bij jou speelt? Hoe kom je van die buikpijn af?
Probeer in ieder geval een eetdagboek bij te houden. In dat eetdagboek schrijf je precies wanneer je iets eet of drinkt. Je kunt dit gewoon voor jezelf houden, dus wees vooral eerlijk. Anders geeft het geen goed beeld.
In je eetdagboek schrijf je naast het eten en drinken dat je nuttigt, ook hoe je je voelt.
Heb je buikpijn en hoe erg is het (bij een 1 heb je geen buikpijn en bij een 10 is het heel erg en alles daar tussenin)?
Schrijf er ook in hoe je je verder voelt. Voel je je moe, of heb je juist wel veel energie? Heb je andere klachten, zoals hoofdpijn?
Een eetdagboek, mits goed bijgehouden, kan een goede indruk geven wat de oorzaak is van jouw klachten.
Weet je zelf wel dat stress ook een grote rol speelt? Maak dan naast voeding ook een soort stressmeter in je dagboek. Wat heb je gedaan, welke mensen heb je gezien en hoe voelde je je mentaal die dag? Zo kun je achterhalen welke gebeurtenissen of mensen je mogelijk veel stress geven. Soms gebeurt het namelijk onbewust! Het geeft meer inzicht en zo kun je misschien stappen nemen om deze stressfactoren te vermijden. Helaas kan dat niet altijd, maar dan kan je wel leren (= jezelf trainen!) om anders om te gaan met de situatie.
Stress is ook niet altijd verkeerd. Je mag best een beetje stress (en wat buikpijn) voelen als je iets spannends gaat doen. Probeer dan te herkennen wat er gebeurt in je lichaam en doe bijvoorbeeld wat ademhalingsoefeningen. Uiteindelijk maakt elke gebeurtenis, ook als het spannend is, je weer sterker. Het is wel verkeerd als je eigenlijk continue die spanning en stress voelt. Dan is er meer aan de hand en is het goed om dit aan te gaan pakken. Door bijvoorbeeld van werk te veranderen, een coach in te schakelen, of met de huisarts te overleggen. Het is juist krachtig om hulp te durven vragen!
Bronnen:
https://www.natuurdietisten.nl/steeds-vaker-klachten-fructose-malabsorptie/
https://www.radboudumc.nl/afdelingen/maag-darm-en-leverziekten/onze-onderdelen/dietetiek/meer-informatie/voedings-en-dieetadviezen/het-gebruik-van-pancreasenzymen
https://www.rchsd.org/health-safety/growing-up-columns/understanding-the-link-between-stress-and-stomach-aches-in-children/
https://www.martiniziekenhuis.nl/zorg/behandelingen-en-onderzoeken/wat-is-het-fodmap-dieet/
https://www.darmgezondheid.nl/voeding-en-leefstijl/fodmap-dieet/
Misschien vind je dit ook interessant:
Jenny
Laatste berichten van Jenny (toon alles)
- Griekse Yoghurt, hoe gezond is dat nou eigenlijk? - 13 mei 2025
- Leuke HIIT training voor 60-plussers voor een gezond lijf - 24 april 2025
- Genieten van een heerlijk en gezond havermout ontbijt - 22 april 2025
Laat een reactie achter