Waarom verbrand ik niet voldoende vet?

Vet heeft de laatste decennia een negatieve bijklank gekregen. Vetten, met name verzadigd, zouden je cholesterol verhogen en de kans op hart- en vaatziekten doen stijgen. Bovendien is overgewicht tegenwoordig eerder regel dan uitzondering, maar hoe komt dit nu? Overgewicht is niets anders dan een overschot aan energie. Deze energie ligt toevallig opgeslagen in onze vetcellen en nu komt het! Het probleem is niet dat we een overschot aan deze opgeslagen energie hebben, maar dat we vergeten zijn hoe we deze energie moeten gebruiken. In dit artikel leer ik je hoe je weer toegang krijgt tot de energie in je vetcellen. Hoe breng je op een goede manier weer vetverbranding tot stand?

Afvallen ligt genuanceerder dan je denkt

De kans is groot dat je iemand kent die al tijden bezig is met afvallen, maar het wil alleen niet lukken. Zij (of hij) is ervan overtuigd dat ze zich goed aan het dieet houdt. Zelfs met honger lijden op water en brood is de progressie maar minimaal. Dit kan ongelofelijk frustrerend zijn en ondertussen blijft de gewichtscoach maar zeggen: “Zolang je meer calorieën verbruikt dan dat je inneemt, moet je afvallen. Dus blijkbaar eet je nog steeds te veel”. Op zo’n moment kan de moed je in de schoenen zakken. Terecht, want in praktijk blijkt afvallen veel genuanceerder te liggen.

Je vetcellen zitten op slot

Een van de grootste redenen waarom je moeite ondervindt met afvallen volgens het “kcal in vs. kcal uit” model is omdat je lichaam geen toegang heeft tot de energie in je vetcellen. Stel je eens voor dat je honger hebt en naar de koelkast loopt. Je weet dat deze vol zit met voedzaam eten. Daarom probeer je de deur te openen, maar merkt vervolgens dat deze op slot zit. Dit is exact hoe de situatie kan zijn rondom jouw vetcellen.

De voordelen van vetverbranding

Van nature zijn wij mensen ware vetverbranders. Je kunt vet zien als een duurzame, schone en milieuvriendelijke brandstof, waar je koolhydraten beter kunt vergelijken met een stinkende, vervuilende benzine. Daarom zou je dag en nacht aan verschil merken als je jouw lichaam weer in staat zou stellen om dit vet te verbranden voor energie.

Met efficiënte vetverbranding heb je doorgaans veel minder last van dipjes in energie, honger, eetbuien, concentratieproblemen en moeheid. Als je lichaam even zonder koolhydraatvoorraad zit, schakelt het namelijk zonder moeite over op verbranding van je lichaamsvet. Laat ik je daarom snel vertellen wat er nu voor zorgt dat deze efficiënte vetverbranding wordt verhinderd.

Waarom staat je vetcel op slot?

Hoe kan het dat die van nature goed functionerende vetcel ineens zijn werking verliest? Dat heeft alles te maken met de huidige westerse leefstijl. Met name ons dieet bevat bepaalde elementen die je als de dood wilt vermijden. De beste stap die je vandaag nog kunt zetten richting gezonde vetcellen is het vermijden van transvetten en bewerkte plantaardige oliën.

Voor de productie van transvetten worden onverzadigde vetzuren stevig bewerkt. Zo blijven transvetten vloeibaar en kunnen ze beter in producten als koekjes, margarine, koffiemelk, kant-en-klaar maaltijden verwerkt worden. Zelfs als de verpakking van een product niet meldt dat er transvetten inzitten, is de kans groot dat dit wel zo is. Ze ontstaan namelijk al zodra onverzadigde vetzuren worden blootgesteld aan hoge hitte.

Waarom brengen transvetten schade aan je vetcel?

Zodra transvetten opgenomen worden via je darmen, begeleidt je bloedsomloop ze richting je vetcellen. Hier aangekomen probeert je vetcel ze een functie te geven, maar voordat dit kan gebeuren moeten ze worden omgezet door  de zogenaamde delta-enzymen. Het probleem is dat deze enzymen de transvetten niet herkennen, waardoor ze rond blijven zwerven in je vetcel. Als noodoplossing worden ze in het membraan van je vetcel geplaatst, maar hier verstoren ze de boel. Ze verlagen namelijk de vloeibaarheid van het celmembraan en deze is nou juist zo belangrijk voor het functioneren van de vetcel. Hoe meer schadelijke vetten er ophopen in de celmembranen van je vetcellen, hoe moeilijker het voor jou wordt om toegang te krijgen tot deze kostbare vorm van energie. Slecht voor de vetverbranding dus.

Let ook op het verhitten van plantaardige oliën

Een manier waarop je zelf schadelijke vetzuren kunt creëren is door plantaardige oliën, zoals koolzaadolie, raapzaadolie, zonnebloemolie, cannola olie, sojaolie en margarine te verhitten. Ze hebben allemaal een laag oxidatiepunt, wat wil zeggen dat ze bij verhitting reageren met zuurstof. Dit is exact de manier waarop ze weer schadelijk worden voor vetcellen en de rest van je lichaam. Kook daarom liever met hittebestendige producten als olijfolie (enkel onverzadigd), kokosolie, grasboter, notenolie, pindaolie of dierlijke vetten.

Ook een ontsteking vergrendelt je vetcel

Wanneer je deze schadelijke vetten uit je dieet kunt bannen, ben je al een heel eind. Toch is er nog een andere belangrijke factor in de vergrendeling van je vetcel. Dit is namelijk laaggradige inflammatie (ontstekingen) door onze westerse leefstijl. Bij deze vorm van inflammatie (ontsteking) gaat het om constante brandhaarden van kleine ontstekinkjes. Je kunt het zien als een smeulend vuur, dat dag en nacht blijft branden. Een ontsteking kun je zien als immuunreactie die een storm aan signaalstoffen (cytokines) loslaat in het lichaam. Door deze wirwar aan signaalstoffen raken onder andere je vetcellen in de war en houden ze vet liever vast.

Verlaag ontsteking en verhoog vetverbranding

De volgende belangrijke stap richting vetverbranding is het verlagen van laaggradige inflammatie. Er zijn een aantal stappen die je hier direct voor kunt ondernemen:

• Eet voldoende kruisbloemige groentesoorten (broccoli, bloemkool, spruitjes) en groene bladgroenten zoals spinazie, boerenkool en andijvie.
• Verlaag je stress levels door voldoende rust te nemen, te wandelen en te mediteren.
• Zorg voor voldoende en gevarieerde lichaamsbeweging. Zo zijn kracht, uithoudingsvermogen en intensiteit belangrijke onderdelen voor een gezond lichaam zonder ontsteking.
• Vermijd geraffineerde suiker en fructose in het bijzonder. Fructose wordt direct opgeslagen in de lever of omgezet naar vet. Bij deze omzetting komen er stoffen vrij die direct bijdragen aan ontsteking.
• Zorg voor voldoende nachtrust. Tijdens diepe slaap is je immuunsysteem het meest actief, waardoor brandhaarden van ontsteking kunnen worden geblust.

Het vet is vrij, nu nog verbranden…

Wanneer je deze methoden kunt toepassen in je dieet, weet ik zeker dat je stappen gaat maken bij het afvallen. Het is zonde als je door misverstanden over voeding of leefstijl aan je eigen lichaam begint te twijfelen.

Lars van den Nieuwenhoff