Een beetje stress, daar is niks mis mee. Je mag best even stress hebben voor een deadline, voor een spannende wedstrijd, voor een presentatie, voor een examen, enzovoort.
Maar het wordt wel zorgwekkend als je bijna doorlopend negatieve stress hebt. Soms komt dit door een opeenstapeling van factoren. Maar het kan ook zo zijn dat een bepaalde situatie langdurig voor veel stress zorgt. Dit heet chronische stress. Denk aan:
- ziekte van iemand dichtbij, of mantelzorg naast je werk en/of gezin
- hoge werkdruk, zoals bij de verpleging tijdens corona
- flinke geldzorgen
- een zware studie naast je baan
- een scheiding
- een verhuizing
enzovoort.
Als het een opeenstapeling is van factoren, dan kun je misschien niet eens echt een boosdoener aanwijzen. Je leven is op dat moment in ieder geval uit balans.
Waarom moet je te veel stress voorkomen?
Zoals gezegd, een beetje stress is niet erg en daar heeft echt iedereen wel eens last van. Als je verder gezond bent, goed slaapt en eet en weet dat dit van tijdelijke aard is, dan heeft het niet veel effect.
Bij langdurige stress, of stress die alleen maar toeneemt, komt je in een soort afglijdende schaal. Je gaat slechter slapen door piekeren en de stresshormonen. Je vindt jezelf minder belangrijk, je gaat sneller snacken. Ook kan het direct invloed hebben op je lichaam, denk aan hartklachten en een verminderd immuunsysteem.
Naast bovengenoemde klachten, is de kans groot dat de stress overgaat in overspannenheid en dan in een burn-out. Het is een lang proces om hier uit te komen en je hebt sowieso hulp nodig. In verband met de burn-out, maar ook nog eens om de problemen op te lossen die de oorzaak zijn van deze chronische stress.
Daarom is het goed om de tekenen van te veel aan stress tijdig te herkennen en in te grijpen. Hieronder vind je signalen die wijzen op te veel stress. Herken je het bij jezelf of bij iemand dichtbij? Zoek dan hulp. Als het om je partner gaat en die accepteert geen hulp, wil het nog niet zeggen dat jij geen hulp kunt vragen. Leven met iemand die overspannen is en/of erg veel stress heeft, is ook bijzonder zwaar voor de andere gezinsleden!
Wat zijn de tekenen van te veel stress?
- Een kort lontje hebben. Snel boos worden.
- Jezelf afsluiten van mensen.
- Geen zin meer hebben om naar leuke uitjes te gaan.
- Niet meer kunnen stoppen.
- Snel huilen.
- Hartkloppingen / hartaandoeningen.
- Slecht slapen.
- Somber / depressief voelen.
- Vergeetachtigheid.
- Weinig concentratie hebben.
- Te veel of te weinig eten
- Toevlucht zoeken tot ‘verdoving’
- Pijnlijk lichaam.
- Snel ziek.
Hierboven zie je 14 signalen die kunnen wijzen op te veel stress. Dat zijn de signalen dat iemand het niet meer in de hand heeft en dat er sprake is van hevige, chronische stress. Zeker als je meerdere signalen herkend, dan is het heel goed om alert te zijn en te zorgen dat het niet uit de hand loopt. Hieronder ga ik dieper in op deze tekenen van te veel stress.
1 Een kort lontje hebben. Snel boos worden.
Iemand vraagt of je nog even de vaatwasser uit wil ruimen en dan ontplof je, omdat jij al ALLES moet doen en of ze niet weten hoe druk je het hebt. Kinderen maken te veel lawaai terwijl ze alleen maar gezellig een spelletje doen. Een overdreven reactie op iets wat op televisie gebeurt. Enzovoort. Er hoeft maar iets te gebeuren en je gaat uit je plaat. Als dit herhaaldelijk gebeurt en het voor anderen begint op te vallen, dan kun je er wel zeker van zijn dat er te veel stress is om wat voor reden dan ook. Lees ook deze blog over boosheid.
2 Jezelf afsluiten van mensen
Je gaat mensen uit de weg om lastige vragen te voorkomen. Of omdat je weet dat je niet jezelf bent. Het vermijden kan gaan om mensen die in jouw ogen de stress veroorzaken, maar het kunnen ook mensen zijn die juist heel dichtbij je staan en zich zorgen om je maken. Je wilt die zorgen van die mensen niet zien.
3 Geen zin meer hebben om naar leuke uitjes te gaan.
Als je veel stress hebt, dan heb je geen zin meer in de verjaardag van je zus. Je wilt niet met de kinderen gezellig een dagje naar het pretpark. Je hebt geen zin om ‘gezellig’ uit eten te gaan. Je bedenkt excuses (smoesjes) om overal onderuit te komen. Dat wordt versterkt door punt 8.
4 Niet meer kunnen stoppen
Je blijft bijvoorbeeld maar werken. Of je gaat juist nog meer voor iemand zorgen als mantelzorgen. Je voelt je extreem verantwoordelijk en je hebt het idee dat als je het loslaat alles in de soep loopt.
5 Snel huilen
Je hoeft echt geen stress te hebben als je snel huilt, maar als je normaal gesproken veel minder huilt en nu vloeien de tranen snel, dan is er wel iets aan de hand. Op zich hoeft huilen niet negatief te zijn. Het kan juist een ontlading zijn en daarna een opluchting. Niet omdat dingen zijn opgelost, maar wel vanuit verwerking. Houd het huilen niet tegen, maar laat het even gaan. Het huilen stopt vanzelf.
6 Hartkloppingen / hartaandoeningen
Je hart heeft last van chronische stress. Dat merk je aan hartkloppingen. Of een hoge bloeddruk. Maar het kan ook zelfs tot een hartaanval leiden. Signalen dat de stress in je lichaam slaat, uit zich overigens vaak eerst in darmklachten. Maar bij iedereen kan dit anders zijn. Merk je veranderingen in je lichaam, zoals hartklachten of terugkerende hevige buikpijn, weet dan dat je goed voor jezelf moet gaan zorgen en dat je naar de huisarts moet. Zie ook de info die de Hartstichting geeft over de relatie tussen stress en hartproblemen.
7 Slecht slapen
Dat je slecht slaapt, komt omdat je de hele tijd ‘aan’ staat. Je lichaam komt niet tot rust en je hoofd maalt maar door. Slecht slapen veroorzaakt vaak een vicieuze cirkel. Je gaat eerder nog slechter slapen, dan dat het snel weer beter gaat. Eigenlijk is goed slapen zo’n beetje de eerste en belangrijkste stap op weg naar herstel.
8 Somber / depressief zijn
Je voelt je zwaarmoedig, je ziet nog maar weinig lichtpuntjes. Wat normaal leuk is, doet je nu niet veel. Het enthousiasme en de vreugde is weg. Het kan er ook voor zorgen dat je jezelf niet meer goed verzorgt. Somberheid die aanhoudt, is een ernstig en serieus signaal dat je echt ver over je grenzen gaat. Slecht slapen (punt 7) voedt somberheid.
9 Vergeetachtigheid
Natuurlijk kan iedereen wel eens vergeetachtig zijn. Maar als je in korte tijd steeds meer last krijgt van vergeetachtigheid en je de simpelste dingen niet kunt onthouden, dan is het toch wel een feit dat je hoofd overloopt. Bij ernstige vergeetachtigheid en verwarring is het belangrijk om dit snel met de huisarts te bespreken. Zeker als je denkt dat de stress wel meevalt. De vergeetachtigheid kan namelijk ook tot stress leiden, maar dan is er mogelijk een andere, fysieke oorzaak.
10 Weinig concentratie hebben
Je gaat van hot naar her, je doet alles door elkaar. De focus is weg. Of je wordt juist passief op andere momenten. Je klapt dicht en je hoofd lijkt wel een mistwolk. Herken je dit? Pas dan op en kijk hieronder bij de tips wat je kunt doen om uit die vicieuze cirkel te komen.
11 Te veel of te weinig eten
De een komt aan bij stress, de ander valt juist af. Dat is erg persoonlijk. Ook hoe je met eten omgaat als je last hebt van veel stress. De een gaat zich overeten, als een soort troostvoeding, de ander krijgt geen hap meer naar binnen of gunt zichzelf geen tijd om te eten.
12 Toevlucht zoeken tot verdoving
De stress kun je gaan ontvluchten met verdovende middelen. Het ligt voor de hand om aan alcohol en drugs te denken. Dat kan ook zeker zo zijn. Maar iemand kan ook andere ‘verdovende middelen’ zoeken. Denk aan de kick van gokken, vreemdgaan, overmatig sporten, wel erg vaak naar bepaalde vrienden gaan, enzovoort.
13 Pijnlijk lichaam
Door de stress spannen je spieren aan en die kunnen moeilijk ontspannen. Hierdoor ontstaat letterlijk te veel spanning in je lichaam. Zo kun je nekklachten krijgen, hoofdpijn, rugpijn, enzovoort. Herken je dit en wil je hier graag wat aan doen, dan kun je eventueel ook hulp zoeken bij bijvoorbeeld een masseur of osteopaat.
14 Snel ziek
Je immuunsysteem heeft altijd te lijden onder stress. Je wordt vatbaarder voor onder andere infecties, virussen, eczeem en darmklachten. Je lichaam heeft je dus wat te vertellen. Die kan het niet meer aan. Tijd om aan de bel te trekken!
Hoe voorkom je dat een te veel aan stress uit de hand loopt?
Zoals gezegd kan chronische stress leiden tot allerlei lichamelijke en mentale klachten en zelfs een burn-out. Dat laatste gebeurt vaak als er geen zicht is op verbetering, of als de problemen en stress zich blijft opstapelen. Bij een burn-out knapt er iets en ben je niet meer in staat om je taken nog langer uit te voeren. Je bent doodmoe en je kunt nauwelijks meer iets opbrengen. Het herstel is met vallen en opstaan, maar bij de meesten is het belangrijk om gedurende lange tijd volledige rust te krijgen, om vanuit daar weer rustig op te bouwen.
Ook kan chronische stress leiden tot langdurige, ernstige lichamelijke klachten. Tijdige signalering en chronische stress proberen aan te pakken, is ontzettend belangrijk voor een goede gezondheid.
Herken je de signalen van stress? Dan kun je het volgende doen:
- Ga met mensen praten. Niet alleen over de stress zelf, maar ook wat de stress veroorzaakt. Laat mensen met je meedenken. Als er een hulpvraag is, willen mensen vaak helpen. Heb je geen mensen in je omgeving die je kunnen helpen? Bespreek het dan met de huisarts of bezoek bijvoorbeeld een vertrouwenspersoon op je werk.
- Zorg ervoor dat je beter gaat slapen. Volg de tips op om beter te slapen, of kies eventueel voor een natuurlijk slaapmiddel. Blijft het slapen slecht gaan? Bespreek het met je huisarts!
- Eet gezond en ga meer bewegen. Niet overdreven, al ga je maar een half uurtje per dag wandelen. Kies eventueel voor een gezonde maaltijdbox als je steeds gezond eten in huis wilt hebben en niet te veel hierover wilt nadenken of niet te vaak boodschappen wilt doen.
Misschien vind je dit ook interessant:
Jenny
Laatste berichten van Jenny (toon alles)
- Pijn aan één knie tijdens het fietsen: oorzaken, tips en preventie voor fietsers - 20 november 2024
- Hoe kan ChatGPT helpen met een gezondere levensstijl? - 17 november 2024
- Helpt ontzuren of ontgiften (detoxen) bij reuma of fibromyalgie? - 13 november 2024
Laat een reactie achter