Ziek zijn kan ons allemaal overkomen. Als je heel gezond leeft, heb je minder risico om ziek te worden, maar je kunt pech hebben en toch een ernstige of chronische ziekte krijgen. Of een ongeval waardoor je lang uit de roulatie bent. Maar je kunt ook bijvoorbeeld een ernstige burnout krijgen waardoor je even volledig uitgeschakeld bent.
Stress als je ziek bent
Als je ziek bent, is stress het laatste wat je nodig hebt. Stress kan ervoor zorgen dat je je nog beroerder voelt, of dat het herstel vertraagd wordt. Belangrijk is dus dat je – als je ziek bent – je aandacht kunt richten op herstel of hoe je hier het beste mee om kunt gaan.
Nog beter, denk vooraf goed na wat de gevolgen voor jou kunnen zijn als je (langdurig) ziek wordt. Zijn er zaken die je nu al kan regelen? Want waarom zou je wachten tot je volledig afhankelijk bent? Je kunt bepaalde zaken al met je partner bespreken. Of bijvoorbeeld de financiën goed regelen. We hopen natuurlijk niet dat je ziek wordt.
Er zijn een aantal zaken die veel stress kunnen geven als je ziek bent. Wat kun je hier aan doen? Of wat kun je vooraf bespreekbaar maken of regelen?
1 Dagelijkse zorg voor gezin
Als je jonge kinderen hebt, maar ook pubers, dan vragen zij veel aandacht. Bij hele jonge kinderen heb je het ook over lichamelijke zorg, ze zijn nog niet zelfstandig en je moet ze overal bij helpen.
Hoe je hier mee omgaat, hangt af van je ziekte. Wat kun je nog wel? Of ben je (tijdelijk) helemaal uitgeschakeld? Kinderen zullen het heel fijn vinden als je er voor hen ben voor het slapen gaan. Of als dat lukt, ook in de ochtend voor ze naar school gaan. Als je een partner hebt, kun je afspreken hoe je hier mee omgaat. Als je alleen bent, doe dan het noodzakelijke. Je hoeft niet perfect te zijn. Maar wees ook niet bang om hulp te zoeken.
Want als je (tijdelijk?) helemaal uitgeschakeld bent, dan zul je hulp moeten vragen en accepteren. Je kunt het met je (huis)arts bespreken welke mogelijkheden je hebt. Je kunt ook familie of vrienden inschakelen. Zeker in een tijdelijke situatie, zijn meer mensen, dan je denkt bereid om te helpen. Overleg wel goed over de taken, zorg dat alles duidelijk is. Of nog beter, zorg onder familie of vrienden voor één aanspreekpunt, die de coördinatie voor jou regelt.
Ook de huishouding kan veel stress geven. Ben je iemand die alles graag netjes houdt en zelf alles regelt? Dan is het moeilijk om het ineens los te laten. Of een ander toe te laten in jouw woning (en bijvoorbeeld slaapkamer). Wat voelt voor jou fijner, een vreemde of juist een bekende? Misschien kan je iets regelen via Thuiszorg. Heb je het financieel wat beter voor elkaar, dan kun je een schoonmaakster inschakelen. Misschien gebeurt het niet helemaal op jouw manier, maar de badkamer, het toilet, de keuken en de vloer zijn wel schoon. Laatst was een ernstig zieke vriendin van Vanessa een paar dagen weg. In deze dagen hebben haar vriendinnen met een groepje het hele huis van onder tot boven gesopt. Ze hebben de grootste lol gehad!
Grotere kinderen thuis kunnen best meehelpen met de huishouding als de ouder uitgeschakeld is. Overleg over de taken en laat hen in ieder geval zelf de rommel opruimen. Wees hier consequent in. Afspraak is afspraak. Het is echt niet zielig dat ze mee moeten helpen. Ze worden er zelfstandig door en leren over verantwoordelijkheid. Ze zullen vast evengoed nog meer dan voldoende vrije tijd hebben.
Dit zijn overig zaken die je ook vooraf met je partner kunt bespreken. Tijdens een etentje bijvoorbeeld. Hoe zouden jullie dat gaan regelen als één van beiden ziek wordt? Zitten jullie wel op één lijn?
2 Voeding
Door ziekte kan het zijn dat je voeding minder goed smaakt, of dat je zelf geen boodschappen meer kunt doen of niet kunt koken. Je bent vaak moe en hebt weinig zin. Zeker als je alleen bent, ligt het gevaar op de loer dat je ongezond of (te) makkelijk gaat eten.
Je kunt in dit geval een paar zaken overwegen:
- Zoals een maaltijdbox. Je krijgt dan een doos of krat vol ingrediënten voor gezonde maaltijden thuis gebracht. Je moet dan nog wel zelf koken, maar wellicht heb je een partner die dit over kan nemen.
- Er zijn genoeg mensen die koken heerlijk vinden. Misschien kun je iets afspreken met familie, vrienden of buren over het koken. Spreek dan meteen af wat een redelijke vergoeding is, zodat je hierover geen scheve gezichten (nog meer stress!) krijgt. Ze kunnen ook thuis koken en dat een maaltijd bij jou gebracht wordt.
- Groene smoothies zijn ook een oplossing als je geen puf hebt om te koken en weinig eetlust hebt. Genoeg recepten op onze site of bestel een kookboek met groene smoothie-recepten.
- Koop gezonde kant-en-klaar-maaltijden. Toen destijds mijn schoonmoeder ernstig ziek in het ziekenhuis lag en weer even naar huis mocht, zeiden de artsen dat een AH-maaltijd een prima keuze is vol goede voedingsstoffen. Je kunt de maaltijden ook thuis laten bezorgen. Beter dan dat je eenzijdig of slecht gaat eten.
- Vergeet niet om voldoende te drinken. Juist als je ziek bent, moet je zorgen voor voldoende water. Zorg dus dat er een kan bij je staat, of een grotere fles gevuld met water.
Gezonde voeding werkt natuurlijk ook preventief tegen ziek worden. Wie gezond eet, heeft echt minder kans op een ernstige aandoening of ziekte.
3 Financiën
Zorgen om geld is één van de grootste stressfactoren. Als je langdurig ziek bent, of zelfs arbeidsongeschikt wordt, kan dat financieel veel gevolgen hebben. Daarbij speelt mee of je hoofdkostwinner bent, of ZZP-er. Werknemers krijgen in ieder geval een uitkering van de overheid als ze arbeidsongeschikt raken. Maar er zijn veel ZZP-ers of eigenaren van kleine bedrijven, die op zichzelf aangewezen zijn. Eigenlijk moet je hier preventief alvast een verzekering voor afsluiten.
Zzp-ers kunnen hiervoor een AOV afsluiten. Je kunt ook zelf geld opzij zetten voor het geval dat je arbeidsongeschikt raakt. Echter, als je een langere periode uit de roulatie bent, moet je wel een behoorlijk potje opbouwen.
Afhankelijk van jouw situatie (hypotheek, gezinssituatie, enzovoort) heb je minstens €25.000,- per jaar nodig. Als je langdurig ziek bent, is dat echt een probleem. Helemaal als er andere kosten bijkomen, zoals kosten voor revalidatie of aanpassingen in huis…. Om stress te voorkomen, is het goed om hierover na te denken. Als kleine zelfstandige moet je je zeker tijdig laten informeren over een AOV-verzekering. Ook als je een partner hebt bij wie alles goed is geregeld. Want je weet nooit wat het leven je brengt en of je altijd op de ander kunt rekenen (we willen je nu geen stress aanpraten hoor ;-)).
4 Omgaan met je partner
Als je een partner hebt, moet hij of zij je misschien ineens verzorgen. Dit kan bij beiden veel stress veroorzaken, zeker als het een langdurige of moeilijke situatie is. Bovendien komen bij beiden andere zorgen erbij, zoals hierboven beschreven.
Je partner ziet je op je slechtst, hoe ga je daar mee om? Het belangrijkste is om altijd proberen dit bespreekbaar te maken. Zorg dat je weet hoe de ander erin staat. Gun je partner ook wat tijd voor zichzelf bijvoorbeeld. Vind je partner bepaalde zorg echt heel lastig? Kijk dan of je professionele hulp kunt inschakelen. Als je niet mentaal goed in orde bent, blijf dan over allerlei onderwerpen praten. En probeer ook belangstellend te zijn naar de dagelijkse gang van zaken bij je partner.
Humor geeft vaak de meeste ontspanning. Al is de situatie nog zo schrijnend, er een grap over maken, kan bevrijdend werken. Juist bij en met de mensen die je dierbaar zijn, kan dit intiem zijn en de banden juist versterken.
Overdrijf niet. Laat ook je emoties zien. Je kunt mensen buitensluiten als je alleen maar alles bagatelliseert of hier luchtig over wilt zijn. Wat iedereen heeft verdriet en zorgen om de situatie. Een lach én een traan samen is dan beter!
5 Stress omdat je niet weet hoe je je de volgende dag voelt
Vaak verlopen ziektes grillig. Of je nu herstellende bent na een ongeval of burnout, of niet meer beter wordt omdat je bijvoorbeeld MS of kanker hebt. En ook als je chronisch ziek bent, kan het de ene dag (veel) beter gaan dan de andere dag. Dat maakt je wellicht onzeker. Over wat je kan doen, maar misschien zelfs wel over wat andere mensen van je denken.
Het is een leerproces om te leren loslaten en mee te bewegen met de ‘grillen’ van je lichaam. Je hoeft niet altijd aan alles toe te geven, zoals vermoeidheid, maar je moet ook niet heel erg over je grenzen gaan. Steeds de vermoeidheid negeren is niet goed. Een keer doorzetten ondanks de vermoeidheid omdat het zo’n leuk uitje is, geeft je geestelijk wel waarschijnlijk veel energie. Andersom geldt het ook. Ga nu niet op goede dagen ineens van alles doen. Wees realistisch en geniet van de goede momenten, maar stop ook weer tijdig.
En wat anderen van je vinden? Je kunt het aan goede bekenden hooguit proberen uit te leggen. Zij kunnen (gelukkig) niet precies voelen wat jij voelt. Vertel duidelijk waar je behoefte aan hebt. Soms is dat wat steun, soms is dat gewoon wat rust. Als mensen je niet begrijpen, is dat lastig, maar wel hun probleem. Maak er niet jouw probleem van, want dat kun jij er helemaal niet bij hebben.
Ziek zijn zonder stress
Stress hoort bij het leven en als je ziek bent, zul je zeker ook zo nu en dan stress ervaren. Probeer hier wel echt aan te werken, want stress verergert ziektes en dat wil je natuurlijk niet. Nog een paar praktische tips wat je kunt doen:
- ademhalingsoefeningen (regelmatig diep in-en uitademen bijvoorbeeld)
- onze mindfulnessartikelen of een online mindfulnesscursus
- een psycholoog of coach zoeken die je kunt helpen
- een goede financiële adviseur raadplegen (zoals AOV voor de ZZP-er)
- gezonde voeding blijven eten (check onze recepten)
- regelmatig bewegen binnen de mogelijkheden (zelfs op bed kan je lichte oefeningen doen)
- zorg voor ontspanning
- onthoud de pluspuntjes van de dag door ze op te schrijven
- accepteer dat het niet anders is dan dat het nu is, probeer niet teveel te klagen (neem je momentjes, maar niet de hele dag door…)
- wordt iets erger, raak je depressief, raadpleeg de huisarts!
Online kun je veel hulp vinden, zoals bij patiëntenverenigingen. Soms zijn lotgenoten heel fijn, maar soms blijf je daardoor ook teveel “in je ziekte hangen”. Kijk tot hoever je hier iets aan hebt en bedenk ook wat goed bij jou past!
We wensen je in ieder geval veel sterkte met het beperken van stress rondom ziekte!
Jenny
Laatste berichten van Jenny (toon alles)
- Beweging niet alleen goed voor je spieren, maar ook voor je brein! - 28 oktober 2024
- Is patat gezond? Hoe maak je het gezonder & wat zijn alternatieven? - 25 oktober 2024
- Wat is gezonder, amandelmelk of sojamelk? - 20 oktober 2024
Laat een reactie achter